Jerosche

maatstaf. Gel = oude vorm m.h.d. van gelb. Rieb D. Rübe. Matöne H. matana. = gift, aalmoes. Tendlau. 908.

108.    Chäsönes. Er is in die chasones.

Hij is in het voorzangersambt. Bet: Hij heeft zorgen, zit in financiële moeilijkheden. Wijst op de slechte economische positie, die deze functi-onaris vroeger innam. Chäsönes. H. chasanut. a. ambt van chäsan. b. synagogale zangwijzen .V.P. 136.

109.    Chassene. Se machen chassene in e schabbes-stoof.

Ze ״maken” bruiloft in een sjabbatstoof. Bet: Ze vieren hun bruiloft op zeer bescheiden wijze, zonder veel drukte of kosten. Schabbes-stoof, aan speciale voorschriften gebonden stoof voor gebruik op sjabbat. Vgl. Art. 59 van het reglement der Joodse gemeente te Nijmegen uit 1761 luidende: ״Na deliberatie is goedgevonden de warme stoven op Sabbatdagen te permitteren, mids dat dezelve vast aan de vloer of besloten reisstoven zijn.” (Geciteerd naar de vertaling uit het Jiddisch van W. van Leer: Een en ander over het Jidd. Protocolboek der Ned. Isr. Gemeente te Nijmegen, pag. 154) en V.P. 274.

Stoof D. Feuerkieke, Fusswärmer. Mogelijk uit het Nederduits. Waarschijnlijk echter gaat het hier om een vernederlandsing van ״schabbes-schtobchen”, waarin het tweede deel de oude betekenis van het Duitse ״Stube” behouden heeft, nl. kamer met stookgelegenheid. Vgl. Engels ״stove” = kachel. Zie Weill pag. 80 Stobche (= Stübchen) petit four pour Conservation ä chaud des aliments du vendredi au samedi. Vgl. voor de vorm ook Kaals-schtob = (bestuurs)kamer van de gemeente. Chassene H. chatuna = huwelijk, bruiloft. Van dezelfde stam is Choossen H. chatan = bruidegom, dat in de vorm gozer en met de betekenis ״vent, kerel” in de Nederlandse volkstaal is opgenomen. Hiertoe behoort ook het woord lefgozer. V.P. 134.

110.    Chassene. Von e chassene komt e chassene.

Van een bruiloft komt een bruiloft. Bet: Bruiloften geven vaak aan-leiding tot kennismaking enz. Van het een komt het ander.

111.    Chassene. As, (Wen) die chassene sou viel koscht, los die kerzen ousbrennen.

Als de bruiloft zo veel kost, laat (dan) de kaarsen uitbranden. Bet: Bij

52