Jerosche

45.    Bereire. Kaan bereire is die ergste bereire.

Bet: Geen keus, is de ergste keus. Bernst. 42. Ejn b’rejru, is a grojsse g’sejru.

46.    Bereire. Krie-e ibber kaan bereire. Var: Krie-e bekaan bereire.

Bet. Klagen over iets, dat toch niet anders kan. De vraag of ״Krie-e״ identiek moet worden geacht aan ״Keriea” (קריאה) = schreeuwen, dan wel aan ״Keriea” (קריעה) = de scheur in de kleren van de rouw-bedrijvende, lijkt beslist te moeten worden ten gunste van de eerste opvatting. V.P. 100. idem. - V.P. 250. Kerioh over geen bereiroh. -Tendlau. 761. Kr ie’ über kaan breere.

47.    Berie-es hagof. Waass er viel von s’n berie-es hagof. Var. 1____von

s’n berie-es hanêfesch. Var. 2. Weet ie veel van z’n gezond.

Bet: Hij is verschrikkelijk dom. Hij weet nauwelijks van zijn bestaan af. De beide eerste lezingen doen denken aan H. berie-at haguf = ge-schapen worden van het lichaam. Variant 2 wijst in de richting van berie-ut = gezondheid. Gezond hier niet het Nederl. adjectief, maar het m.h.d. substantief gesund = gezondheid. V.P. 100 geeft zowel beriut haguph als var. 2 Het eerste was specifiek Amsterdams. Nefesch H. idem = ziel, leven, persoon enz. - Tendlau. 160. Er waass nit von seim’ chajes.

48.    Bern. Ich ken an maan bern wissen, wie saan eppel schmekkeu.

Ik kan aan mijn peren weten, hoe zijn appels smaken. Ik kan uit mijn gevoelens wel concluderen, hoe het hem te moede is. Bern. D. Birnen. Eppel. D. Äpfel.

49.    Beschrie-en. Onbeschrie-en onberufen!

Niet (te veel) geroemd! Bet. ongeveer: afkloppen! Gebruikt, wanneer men een of andere gunstige situatie of gelukkige omstandigheid roemt, bijv. een mooi kind of een krasse oude man.

Beschrie-en = door te veel goeds zeggen de boze geesten oproepen. Eigenlijk part. perf. dat infin. is geworden. Vgl. D.beschreien. On~ berufen = onbeschrieen. Volgens het oude bijgeloof (vgl. o.m. Regina Lilienthal ״Das Kind bei den Juden” in M.J.V. 1908) is het kind in hogere mate dan volwassenen blootgesteld aan het gevaar van het

38