Jerosche

te zeggen ל^י0^י (= Gr. 1aa1<;, gezondheid), aangezien dit bij het eten gevaarlijk zou kunnen zijn. Vgl. verder Blau 63, 67, 163, 164.

Op dergelijke wijze gebruikte men na het niezen de term ״chajiem towiem” = een goed leven en ״marpee” = genezing. Zie voor marpee Berliner pag. 77. en Tosefta Schabbat VII. Verder Berachot 53a, waar Raschi bij ״marpee״ opmerkt, dat men gewoon is ״assussa” te zeggen als iemand niest. Voor a zie § 4, I, 15.

24.    ^,Atsomes. Der ken aanem die ’atsomes arausnemmen.

Die kan iemand de beenderen er uit nemen. Bet. Hij haalt iemand het bloed onder de nagels uit. Hij pingelt tot op de laatste cent. Ook van een woekeraar. ^,Atsomes H. ^,atsamot = beenderen.

Tendlau. 302. - V.P. 110. - Bernst. 258 geeft waarschijnlijk de oor-spronkelijke lezing: Mit güte red ken men auch di azumojss ar aus-nemen. ״Gebraucht von Leuten, die mit ihren süssen Reden sticheln und wehe tun.”

25.    Attelemiesse. Attelemiesse schlogen.

Dood slaan. Attelemiesse, verbasterd uit ^,ad lamiesso H. ^,ad lamieta = tot de dood. Vgl. V.P. 75. en 86.

26.    Ausgein. Wen isch ausgei, moss maan tooches aach ausgein.

Als ik uitga moet mijn derrière ook uitgaan. D.w.z. als ik uitga, wil ik een goede plaats hebben. Bet: Wie uitgaat resp. feestviert moet niet op een kleinigheid zien. Tooches H. tachat (= onder(ste), beneden. Opge-nomen in de Ned. volkstaal in de vormen toges, tokes, dokes.

27.    Ausheiben. (Ousheiben). Wer's ousheibt, moss ^,s aach einheiben. Wie het er uit neemt, moet het er ook inzetten. Zinspeling op de synagogale erefunctie Hotsa־a wehachnasa ( = uitheffen, nl. van de heilige wetsrol uit de arke en het ״terugbrengen^,, daarvan na het lezen). Beide handelingen geschieden door één persoon, vgl. Wie A zegt, moet ook B zeggen.

In het Jiddisch wordt de Hebreeuwse term Hotsa-a wehachnasa weergegeven door: ״ausheiben״ en ״einheiben; Heiben = D. heben. Tendlau. 865. Wer’s Aushebe’ hot, soll aach’s Einhebe’ habe.

33