Jerosche

nil nisi bene. Zo Tendlau 711 - Bernst. 10. brengt variant: Acherej-mojss k’doschim emojr = Na de dood heiligen, zeg.

Amsterdamse variant: Acherei mous kedouschem emour behar = Na de dood heiligen zeg op de berg. Ironisch en gericht tegen de veel-vuldige overdrijving bij lijkredenaars en necrologieën.

De Tora wordt in wekelijkse afdelingen voorgelezen. Hier zinspeling op de namen (naar de aanvangswoorden) van twee (resp. drie of vier) op elkaar volgende weekafdelingen uit Leviticus. De Amsterdamse variant, behar, zinspeelt op Muiderforg, de begraafplaats der Aschke-naziem. Vgl. Bernstein 191: Ale ulow haschulojm’ss senen güt.

5.    Achten. Achtst du mir, acht ich dir.

Acht je mij, dan acht ik jou. Bet.: Zoals je mij behandelt, doe ik het jou. Cf.: Wie du mir, so ich dir. Zie inl. §5,8 voor het gebruik van mir en dir

6.    ^,Ahawe rabbe. Er sogt ’Ahawe rabbe in bet.

Hij zegt Ahawe rabbe in bed. Bet.: schertsend gezegd tegen een jong-gehuwde man, die laat in sjoel komt. Ahawe rabbe, H. Ahawa rabba = grote liefde. Aanvangswoorden van een liturgisch fragment, gezegd, als men reeds vrij ver met het ochtendgebed is gevorderd.

V.P. 78. Hij komt met Ahawe Rabbe. Eveneens aldaar 88, waar de uitdrukking juist geïnterpreteerd wordt; in tegenstelling tot 78.

7.    Ajenhorre. Kaan ^,ajen horre!

Geen boos oog!

Afweerformule. Vgl. onbeschriëen en onberufen no. 49. Vaak gebruikt als men een klein kind voor het eerst zag.

^,Ajen horre H. ‘ajien hora’ = het boze oog; met eigenaardige ver-schuiving van de klemtoon naar het lidwoord ho. Vgl. ook jeitser horre no. 601. Bernst. 190 Tendlau 858, pag. 290.

8.    Alles. Alles sol man wissen, niks sol man brouchen [var. hobben).

Alles moet men weten, maar men moet niets nodig hebben (var. hebben). Tendlau. 759. in corrupte vorm. - M.J.V. XXII, 31. Alles sol men wissen ün gor nix soll me brauchen.

9.    Almöne. Bei ^,n almone is kaan ssekóne.

Bij een weduwe is geen gevaar. Daarentegen Bernst. 15. An almunu is

29