Jerosche

Zie M. Erik, Geschichte fun der Jidischen Literatur 138. Kolben = kolf het klassieke wapen van de nar. Ar ein D. herein.

724.    Nar. Kaan nar, der ^,s mut, e nar, der es tut.

Geen dwaas, die het verlangt, een dwaas, die het doet. Bet: Wees niet al te toegeeflijk. Vernederlandst tot: Geen nar, die het moet, een nar, die het doet; waarbij de betekenis zich aan het Nederl. ״moet” aan-paste.

Mut komt hier echter van het verouderde Duitse muten = verlangen. M.h.d. zumuten. Vgl. Einem etwas anmuten of zumuten. Het rijm luidde dus oorspronkelijk muot-tuot en onder invloed daarvan vinden we hier tut i.p.v. ״toot”.

725.    Nar. Man setzt kaan nar ibber aier.

Men zet geen gek over eieren. Bet: Een dwaas moet men geen ver an t-woordelijk werk opdragen. Soms aangevuld met de woordspeling: aber woul e kluk. V.A. VII, 50, p. 383. Dorpsrebbe. - Bernst. 175. A nar setzt man nit iber ejer. - Kluk, woordspeling met klug. Van n.d.d. kluck == kloekhen.

726.    Nar. Man sol e nar kaan halb schpiel weisen (zeigen:. Var. Man sol e nar kaan schpiel zeigen.

Men moet een dwaas geen (half) spel wijzen. Bet: Men moet een dwaas niet in zijn plannen inwijden, hem niet betrekken in iets, dat nog in wording is. M.G.J.N. III, 84. - M.J.V. 1899, blz. 43, no. 34. A Nar wäst me ka ünfertig Haus. - Bernst. 175. A Nar tur man kejn halbe arbejt nit weisen. - Weill pag. 76. A Narr soll mer ka ungebaue Haus zeige.

727.    Nar. Verschwarzter nar, pettech.

Dwaze gek. Verschwarzt als intensief gebruik bij nar, piechem, pettech enz. Zie no. 736. - V.A. VII, no. 50, pag. 383., (Dorpsrebbe). Hier afgeleid van D. schwatzen, hetgeen echter niet waarschijnlijk is met het oog op Tendlau. 449. Wer verschwarzt e.d. Zie aldaar en M.J.V. 1899 p. 44. V.P. 51. Pettech zie no. 736.

728.    Nar. Vor e nar sol Got schoumer sein.

Voor een dwaas moge God ons beschermen. Bet: De daden van een

173