Jerosche

zu lernen beisie joum wolojlo uscheorei sachen, die mir Got sei es un vor wissen, mein kinder hoben fleissig kadiesch nooch gesogt.”

295.    Got. Got sol im gesond lösen.

God moge hem gezond laten. Gesund hier niet adjectief, maar m.h.d. substantief. Gesund = D. Gesundheit.

296.    Got. Got sol maan tonbank benschen.

God zegene mijn toonbank. Bet: God geve, dat ik goede zaken doe. Tonbank komt ook in het Nederduits voor, het spreekwoord zelf bijv. bij de Joden van Oostfriesland. Benschen v. Romaans: benedicere = zegenen. Gewoonlijk gebruikt voor het dankgebed na de maaltijd.

297.    Got. Wen Got lieb hot, dem schtróft er.

Wie God lief heeft, straft hij. Bernst. 48.

298.    Got. Got sol mir schoumer umatsel sein.

God moge mijn beschermer en redder zijn. Schoumer H. schomeer = beschermer. Matsel H. matsiel = redder.

299.    Got. Widder Got nit geredt.

Tegen God niet gesproken. Bet: Ik wil mijn mond niet ten kwade openen V.P. 42. - Tendlau. 612. Wider Gott nit geredt, aber ... (brengt varianten en bronnen).

300.    Goumel Benschen. Der ken goumel benschen.

Die kan het dankgebed ״ha-goumeir' uitspreken. Die kan van geluk spreken. Die is er goed afgekomen. Goumel benschen is de populaire naam voor het uitspreken van een dankgebed, nadat men aan levens-gevaar is ontkomen. Het is gebruik dit te doen, nadat men voor de eerste maal daarna voor de Tora wordt geroepen, zgn. opgeroepen. De vier gevallen waarin dit plaats vindt, worden samengevat in het woord chajjiem(= leven). De medeklinkers van dit woord vormen achter-eenvolgens de aanvangsletters van Cholie (== ziekte) jam (= zee sc. reis), jissuriem (= smarten, pijnen) en midbar (= woestijn). Achter-grond vormen de vier overeenkomstige gevallen in ps. 107.

De naam is ontleend aan de aanvangswoorden: ha-goumeil la-cha-

89