Uit Mokum en de Medienne

30 Inleiding

boel, sofjurk, sofweer, sofstuk. Reeds veel oudere papieren daar-entegen heeft: reuzensof. Het werkwoord soffen (niet Jidd.) schijnt weer uit de circulatie verdwenen. Gift = woede, boosheid werd in het Nederlands in de vorm kif(t) = jaloezie, ruzie, afgunst bekend, bijv. dat is de kif(t); de wijzi-ging in de betekenis wijst in richting van het werkwoord kijven. Nieuwere afleidingen zijn kiften en gekif(t). Op verwante wijze werden van deisje afgeleid deizen en gedeisd die echter tot het Bargoens beperkt bleven.

Zo als meie (= honderd) tot meier werd zie pag. 15, zo werd temeie (= hoer) tot temeier, waarbij dan nog een citaat ter illustratie: ״As je vrouw aardig is tegen de klanten is ze meteen een temeier"⁵⁷.

Naast de talrijke woorden van Joodse herkomst die deel zijn gaan uitmaken van de Nederlandse taal zijn er ook enkele waaraan ten onrechte een dergelijk verleden wordt toegeschreven. Uiteraard moet hierbij het taalgebruik in het Jiddisch zelf uitgangspunt en criterium zijn. Overeenkomst in vorm is slechts een secundaire factor en leidt gemakkelijk tot onjuiste conclusies. Tot deze cate-gorie behoren de hierna volgende woorden: Dalven met de verschillende nevenvormen en afleidingen als talfen, dalver, talferaar is een Bargoens woord dat in het Jiddisch niet voorkomt. Dat het zou zijn afgeleid van Jiddisch dalfen = arme man is niet aannemelijk. Zie Moormann dalf enz. Lawaai Al vroeg treft men de mening aan dat dit woord van een Hebreeuws tussenwerpsel afkomstig zou zijn, waarbij klaar-blijkelijk het Jiddische oj waj = o wee verwarrend gewerkt heeft. Zo reeds bij Dozy, Oosterlingen; zie echter Franck - Van Wijck Et. W.

Merode Hij zit in de merode. De veronderstelling dat dit woord van Hebreeuwse afkomst zou zijn, berust niet op Jiddisch woord-gebruik, maar op een hypothese van Voorzanger en Polak⁵⁸ (overgenomen in Van Dale), een hypothese die zeker onjuist is. Zie Stoett II pag. 14 no. 1481.

Rambam De Nederlandse populaire verwensing ״krijg de (het) rambam" wordt nog al eens in verband gebracht met de naam Rambam. Deze naam is een afkorting van JRabbi Mosjee ben

⁶⁷ Vrij Nederland 2/2/1963. ⁵⁸ Voorzanger en Polak pag. 210.