Terug uit de Hel van Buchenwald

Commandant van Buchenwald, een Amerikaan, en vertelt hem haar be-levenissen.

Het gevolg? De echtgenoot wordt per microfoon naar den toren ontboden, met de mededeeling: „Er is prettig bezoek voor U."

Aan zijn vrouw kon onze kameraad niet denken, want Ravensbrück was toen nog niet vrij.

Het echtpaar mocht zich onmiddellijk in een hotel te Weimar vestigen. Nadat nog een gearresteerd kind, dat in het bevrijde kamp te Gotha bleek te zijn, gehaald was, is het gezin hercenigd naar Nederland teruggekeerd.

Er zijn er, die zelfs in Buchenwald geluk hebben gehadl

HET DUITSCHE VOLK ONDER DE BEZETTING.

In de voorgaande bladzijden heb ik getracht een indruk te geven van het lijden der in concentratiekampen opgesloten slachtoffers van het Nazi-regime.

Ik ben er mij volkomen van bewust, dat ik daarin maar zeer 'en deele ben geslaagd. Het schrijven van een gruwelverhaal lag niet in mijn bedoeling. Opzettelijk heb ik heel wat détails weggelaten, die door hun onsmakelijkheid walging zouden wekken. Maar ook al ware ik zoo volledig geweest in de beschrijving van de afzichtelijkheden als mij ontoelaatbaar schijnt, het zou mij niet mo^elijk zijn geweest bij den lezer de gevoelens van afschuw en haat te wekken, die ons. slachtoffers van het regime en getuigen van wat de zwaarst mishandelden en diepst vernederden onder ons ondergingen, heeft overmeesterd.

Wie Buchenwald eenige jaren heeft ondergaan, zal jarenlang bij waken en slapen onder de nawerking van zijn verschrikkingen lijden.

En dan is Buchenwald nog maar een bescheiden deel van de duizenden hectaren, waarmee de Duitsche grond met concentratiekampen was overdekt. Belscn-Bcrgen, Dachau, Saxenhausen, Vrouwenkamp Ravensbrück, Mauthausen, Auswitz om maar eenige der meest beruchte afdcelingcn van de Nazi-hel te noemen, leverden een honderdvoud van wat ik aanschouwd en van mede-slachtoffers gehoord heb. Want de concentratiekampen in Duitschland sinds Hitler aan het bewind kwam, waren aanvankelijk bijna uitsluitend bevolkt met Duitschers, tegenstanders van het regime, duizenden en duizenden en, sinds die in de vooroorlogsjaren uitstierven, na 1939 aangevuld met honderdduizenden, ettelijke milliocnen door de S.D en de S.S. uit het bezette buitenland aangevoerde joden en arische illegale werkers, verdachten, patriotten, gijzelaars en aan de Gestapo, haar manschappen, onderofficieren en officieren onwelgevallige personen.

Van de Duitsche joden alleen zijn er 800.000 „ausgerottet". Alleen te Auswitz zijn naar schatting 3.500.000 slachtoffers vermoord. Hitler en

43