Schetsen en vertellingen

SAMUEL FALKLAND

Van de vele pseudoniemen die Herman Heijermans, vooral voor zijn broodschrijverij, gebruikte heeft Samuel Falkland hem de grootste bekendheid bezorgd. De schetsen en vertellingen die hij onder deze naam publiceerde zorgden zelfs voor de soortnaam falklandjes; zij het dan een soortnaam die tenslotte voor dit werk van Heijermans gereserveerd is gebleven.

Herman Heijermans was net twaalf dagen daarvoor dertig jaar geworden toen zijn eerste met Samuel Falkland ondertekende schets in het toen nog maar kort bestaande dagblad De Telegraaf verscheen; in de feuilletonrubriek, onder de titel Amsterdamsch schetsboek. Geen origineel pseudoniem; ook zijn vader, de aan de Nieuwe Rot-terdamsche Courant verbonden journalist Herman Heijermans Sr., had reeds onder deze naam geschreven.

De op 3 december 1864 in Rotterdam geboren Herman Heijermans, was na afloop van zijn H.B.S.-opleiding op aandrang van zijn vader in de handel gegaan. Hij kreeg een plaatsje bij de Wissel- en Effec-tenbank (later Twentsche Bank) in zijn geboortestad. Na enige tijd werd hij door deze bank tewerkgesteld bij de lompenhandel Cohen en Mok. In 1886 begon hij zelf een groothandel in lompen. Het werd een mislukking; met hulp van zijn vader kon nog net een faillissement worden voorkomen. Hij probeerde het opnieuw, nu met een handel in huishoudelijke artikelen, gevestigd aan de Glashaven 20 te Rotterdam. Het werd al spoedig duidelijk dat Herman Heijermans niet over de ware koopmansgeest beschikte; een gebrek dat hem in zijn verdere leven verschillende malen parten heeft gespeeld. Op 1 juni 1892 gaf hij het zakenleven op en vertrok naar Amsterdam waar hij zich in De Pijp vestigde, vastbesloten verder van zijn pen te leven. Hij had toen reeds de tragedie Don Gables geschreven, publiceerde schetsjes in Het Zondagsblad waarvan zijn vader redacteur was en had onder het pseudoniem Doria toneelkritieken geschreven. Zijn debuut in de literatuur maakte hij met de novelle n Jodenstreek? die in 1892 in De Gids verscheen. In datzelfde jaar werd hij toneelcriticus bij De Telegraaf, waarin hij als H.H.jr. en als Gerrit publiceerde. 1893 was voor Herman Heijermans een belangrijk jaar. Twee toneelstukken van zijn hand gingen in première. Op 25 april werd in de Groote Schouwburg te Rotter

7