Schetsen, deel 9

OP MIJN WELVERSNEDEN PEN DOET.    117

noodig hebben. En is het niet aangenaam na te peinzen dat een normaal kind met normale hersens ’t héüsch zoo niet slikt, dan toch eenige maanden absorbeert? Is het geen gezond tijdsverschijnsel, dat we na deze experimenten toch nog ’n ouwen dag halen? En over letterlijk alles beschaafd kunnen meepraten ? Aan de kaak gesteld! Hadde ik eene stem in deze zaak, werd het mij opgedragen jongelieden tot hun 18de en 19de jaar te beladen, dan breidde ik het legerprogramma uit. De expansie der jeugdige hersens kan wat verdragen. Zoolang er geen krankzinnigen de eind-examens onveilig maken, hebben wij het recht, het moreel recht, mevrouw, de algemeene kennis van ’t kind, desnoods met dwangmiddelen te vermeerderen. In mijn dagen blokte ik tot ’s nachts twaalf uur, blokte ik in de rusturen bij m’n boterham, blokte ik ’s Zondags. Mijn intieme vrienden, de een is fabrikant, de tweede koopman, de derde controleur in Indië, de vierde arts, de vijfde phonograaf — zagen geel en bleek of groen en goor in de opperste examen-koorts. Middernacht — in die heerlijke, frissche, door geen zorgen beschaduwde tijden — middernacht — hoe zoet en teeder en malsch als voorjaarsgroen is jeugd, jéügd! — middernacht hokten we nog tezaam, wij, jongens van achttien, negentien — om mekaar te lessen, om mekander te contro-leeren over de wetten van Kepler, de stelsels van Ptolemaeus, Copernicus, Tycho Brahé, de hypothesen van Wilson en Zöllner, de malste jaartallen der geschiedenis, de zuurste feiten uit de diverse literaturen — middernacht repeteerden wij nóg, met gloeiende, vermoeide oogen de boeken van Steyn Parvé. Koppeschaar en hoe ze verder heeten .. . Volgden de schriftelijke, de mondelinge examens — je slapelooze nachten, je beven voor de examinatoren