Oorlog en Joden

de bakermat der beschaving, het onreinste gedeelte der stad, met zijn open riolen, deze zielen herbergde. Het kwam voor, dat 4000 zielen in minder dan 200 woningen huisden, in een stadsgedeelte dat ieder jaar, door de overstrooming van de Tiber, bedekt werd met een stinkende laag slik, bezwangerd met malaria en andere ziektekiemen.

Zoo was het ghetto één gevangenis, één geweldige muizenval, waarheen het naar bloed en buit begeerige gepeupel optrok.

Wij zien in Spanje en Portugal de inquisitie optreden. Het verschijnsel, dat wij waarnemen toont de onmogelijkheid van de assimilatie eener ge-heele volksgroep.

Nadat een gedeelte der Joden de overgang tot het Christendom boven verbanning hadden verkozen, en daardoor de gelegenheid kreeg om niet alleen hun economische, sociale en cultureele positie te handhaven, maar deze nog te versterken, zoodat zij in de hoogste staats- en kerkelijke colleges doordrongen, ontstond onmiddellijk de reactie: „Weg met de Joden.”

Dit was niet anders mogelijk dan door de goede trouw inzake de geloofsovergang in twijfel te trekken en de inquisitie in te stellen.

Over het leed van degenen die zich van het Jodendom niet konden losmaken (de Marranen) wagen wij het niet te spreken.

Hun leed is waarschijnlijk niet minder geweest, dan van degenen, die de tocht naar het onbekende moesten ondernemen.

44