Allereerst dan naar Duitschland, speciaal naar de Rijnstreek, waar de heirlegers der kruistochtvaar-ders doorheen trekken op weg naar ’t Heilige Land. Die weg naar hun heilig doel zou, althans volgens hun opvatting, glorierijker zijn, wanneer ze ging over de lijken van tienduizenden vermoorde Joden. Dienovereenkomstig werden de Joodsche gemeenten van Worms, Spiers, Keulen en vele anderen in hunne synagogen tesamen gedreven en mecdoogenloos afgemaakt; mannen, vrouwen en kinderen. (In het jaar 1100).
Dat hun vermogen en bezittingen een aantrekkelijk doel vormden, verzwijgt de eerlijke geschiedschrijver niet.
Daarna, tijdens de vervolgingen in de dertiende eeuw, wordt er melding gemaakt van een merk-teeken, een lap bevestigd op hun bovcnkleeding. 1215 Paus Innocentius III. (Zoo ziet men hoe de Nazi’s de beschaving ongeveer 700 jaren terugsmakten).
Het is ook ongeveer in dienzelfdcn tijd dat de ghetti ontstonden. Mcnschenpakhuizen, omringd door hooge muren en afgesloten door stevige poorten. Aanvankelijk door de Joden beschouwd als een beschutting, als een beveiliging tegen de gruwelen: vaak bleek dat ze meer opgesloten waren, dan buitengesloten voor den moordlust van het gepeupel, dat nu immers precies wist, waar het zijn moest.
Onbeschrijfelijk was de ellende en het leed van hen, die, op elkaar gepakt, hier „leven” moesten. Zoo b.v. verhaalt de overlevering hoe in Rome,
(3