Oorlog en Joden

hoog, dat het Joodsche volk tenslotte alles ervoor moest opofferen.

Achtereenvolgens werd geëischt het verlies van de eigen taal, het verlies van het nationale bewustzijn en verbondenheid met het eigen Joodsche land, eigen godsdienstvormen en tenslotte eigen ziel en leven. Geen groep binnen het Joodsche volk heeft zooveel geofferd aan de assimilatie als de Duitsche Joodsche groep. De resultaten traden duidelijk aan het licht bij deze dramatische episode in de geschiedenis der menschheid.

Zoo geschiedde het in Duitschland, dat men Men-delssohn van zijn voetstuk wierp. Heeft iemand meer aan de wereld geofferd dan Mendelssohn, die alles verloochende om één der hunnen te zijn; toch heeft een bende maniakken zijn ver-niellust botgevierd op een steenen beeld, dat de herinnering aan een man, die hemelsche muziek schiep, levend moest houden en het eerste cultuurmonument viel in puin. De echo echter van den val van dit steenen beeld, galmde nog jaren lang na, duizendvoudig weerkaatst door het geluid der ingestorte cultuurmonumenten.

Joodsche schrijvers gaven het beste van hun hart en ziel aan Duitschland, neen aan de menschheid. Toch geschiedde het in Duitschland, dat een hysterische krijgsdans werd uitgevoerd rondom den brandstapel, waarop deze boeken werden verbrand. Het boek der boeken echter, de grootste gave ooit door eenig volk aan de menschheid geschonken, vermocht men niet te verbranden. De gloed van den brandstapel brandde duizendvou-

28