Oorlog en Joden

gevoel, jezelf slap van ontgoocheling te weten, als waardeloos uitgestooten te zijn. Te weten, dat er genoeg werk te verrichten is, doch gebonden te zijn aan de belofte, als voorwaarde voor je opname, je van elke actie naar buiten te onthouden.

Wie kent het getal van hen die vielen in den strijd die je overdag voert, overal waar je loopt, staat of zit en des nachts in doorwaakte nachten? Tegen die opdringende lugubere kameraden, die hun grijparmen om je schouders vlijen: de waanzin en de dood.

De waanzin, die rechts in je oor fluistert: „Vlucht met mij de vrijheid tegemoet, ik slaak je boeien”. De dood die links in je oor fluistert: „Kom, ga met mij de rust tegemoet, hier op aarde is het immers overal „verboden voor Joden”.

Je klemt je kaken opeen, je spant je spieren en je trapt de verleiders ver van je met een kracht, die je ontleent aan het verlangen om bij de eindafrekening te zijn met hen, die al dat leed over ons brachten. En voor het eerst in je leven ervaar je, dat in wraakgevoelens levenwekkende kracht steekt.    jij

Indien men in de toekomst een misdadiger, die het verdient, doodelijk secuur wilt treffen, geef hem dan een gevangenisstraf, waarvan de tijdsduur onbepaald is. Niets werkt feilloozer dan dat. Onderduiken is veel erger dan gevangenisstraf. Allereerst weet de gevangene waarom hij gevangen zit en kan zich derhalve verzoenen met

13