51
4 De communicatie tussen Westerbork en AmsterdamDe communicatie met Westerbork was voor de Joodsche Raad van groot belang om haar werkzaamheden uit te kunnen voeren. Het postkantoor van Hooghalen had een telegraafinrichting en ook het postverkeer functioneerde uitstekend. Er was een telefoonverbinding met het kamp. Een snelle communicatie was van levensbelang voor de aanvragers van Sperres. Telegrafie, telefonie en het postverkeer die Westerbork met de buitenwereld verbonden, werden door de bezetter gecontroleerd. Hoe gebruikte de Duitse kampcommandant zijn macht over de communicatiemiddelen en hoe reageerde de leiding van de Joodsche Raad hierop? En hoe verliep het administratieve verkeer tussen Amsterdam en Westerbork en welke sporen vinden we daarvan terug in de Joodsche Raadcartotheek? Hoe trachtte de Joodsche Raad om orde in de chaos te brengen?
4.1 De verbindingen tussen Amsterdam en WesterborkDe voorlichtende taak van de Joodsche Raad kon alleen worden uitgeoefend als er goede informatie beschikbaar was over de te volgen procedures. Maar evenzeer was het van belang om te weten wat de verblijfplaats was van degenen wiens Sperre-aanvraag werd behandeld. Woonde men nog op het huisadres of zat men in een kamp? Zat men in een hoofdkamp of in een van de buitencommando’s en in welke barak? Veel van dergelijke informatie werd bijgehouden in de Zentralkartei, maar de medewerkers van de Joodsche Raad hadden daartoe geen rechtstreekse toegang.
■#au Oost, Afrikanerplein 19
kamer 210, Lijnbaansgr.366
-./Kp
i>n
Betr.: Hijman-Emraerik, Lenf
stardaia
Hijnan, Salomon, geb
«raam
Retief.straat 49- ver
minne neren,
iangezien familieleden van
betrokkene pakjes wenaen te «turen,
verzoeken
jfi i U beleefd ons te willen mededelen, in welk barak
zii zich te Aesterbork bevonden.
Hoogachtend,
Mr.I). F.ra enkel IV»
Afb. 4.1: Briefje gedateerd 18 mei 1943 van het Voorlichtingsbureau Oost, Afrikanerplein 19 aan het Secretariaat Westerbork over de verblijfplaats van Leentje Hijman Emmerik en haar zoontje.155
In de loop van 1942 concentreerden de activiteiten van de Joodsche Raad zich in Amsterdam èn in Westerbork. Het op gang komen van de grote deportaties vanaf half juli 1942 leidde tot veel admini-
Archief NRK-IB, Huispost Joodsche Raad, aanvraagnummer 5, voorlopig archiefblok 492.
155