Diamantstad

Beseft gij niet, dat hier weder de omstandigheden, het worstelen van ’n individu om zich staande te houden, oorzaken zijn?

Gij en ik „leven van onze pen/ Welke is uwe belooning? Welke de mijne? Kent gij — alleen voor u ziende de opbrengsten uwer „penne vruchten” — één oogenblik zorgeloos, frisch leven ?.....”

Van dit opstel — Mei 1898 — is het, in verband met het voorafgaande te missen slot, om motieven van duidelijkheid geciteerd.

De hoofdzaak bepaalt zich tot het gespatieerd deel waarin de schrijver van Diamantstad, tóén nog aan geen boekvorm denkend, de loftuiting eener „uitmuntende, literatuur” als eene beleediging verwierp.

Nutteloos.

Yan 1898 tot 1904 (eerste uitgave) blijven de „werkelijke toestanden in een stadsdeel van Amsterdam, „zoo gruwelijk en schandelijk, dat zij alle daden van „wanhoop zouden rechtvaardigen ”, onveranderd. Geen der lettrés kreeg de branding in het hoofd mee de alarmklok te luiden — dit boek, dat zich niet tot literatuur wilde verlagen, dat eerlijk zei wat het wilde, werd door ’t gelik, 't dekadent gewauwel, ’t gesatineerd woord-ontrafelen, aan dat deel van het publiek, dat zich la&t leiden, onttrokken.

Van 1904 tot 1906 is de ellende in de jodenbuurt Ellende — de hart-ontroerende hollandsche literatuur vadzige, zelfzuchtige, enkel om „schoonheid” blerrende Literatuur gebleven.

„Het schijnt het noodlot van alle aanklacht, allen „opstand tegen verdrukking, om — zoo de uiting door „wat men een „kunstenaar” noemt plaats heeft — „als literatuur te worden verstikt”, klaagt de auteur in ’98.

Vandaag doet hij ⁵t met het „Begeleidend woord” nog eens over.

Over de „littéraire waarde” van Diamantstad uit

10