hand: ‘Hij kan dromen dat ik er van schrik.’
‘Alle kinderen doen dat,’ glimlachte moeder en ze keek verliefd in het licht van de lamp, waarin ze twee wijde pupillen in blauwe zonnewereldjes zag: ‘laat hem zijn dromen, man. Dromen we zelf niet om hem? Ik bid God alleen dat zijn broertje of zusje - hoe zal ik het zeggen? - gaaf -zonder... zonder gebrek bij ons zal komen.’
2
In de dagen dat moeder moeilijker liep, dat het kamer-evenwicht door het gestadig gesnor van de naaimachine, het bizarre aangroeiende linnengoed, de luiermand met de poppehemdjes en -mutsjes, vooral door de van zolder gehaalde wieg, nieuw opgemaakt en met gordijntjes behemeld, verstoord werd, had Koert uren van vlammende, gretige aandacht en van bleue inzinking. Vroegrijp kereltje, een verzwegen gedachte door een gebaar of een gelaatsverandering aanvoelend, schijnbaar ouder van begrijpen door de dagelijkse kameraadschap met de enkel grote mensen, die zich naar hem plooiden, uren en uren verdoold in de fleurige avonturen van prenteboeken, die hij van buiten kende, woord voor woord, enkel op zijn geheugen drijvend, zonder dat hij ze las, leek hij uiterlijk een denkend, over de dingen piekerend, heelwijs ventje - innerlijk was hij een fantast je, dat in een wondertuin rondtastte. ‘Vader heeft zorg, moeder’, kon hij ineens stellig beweren. Of: ‘Waarom heb jij verdriet, moeder?’ En vergiste zich niet. Hij zag, wist, hoorde, voelde, zonder dat er geklaagd of gesproken werd. Er ontging hem niets. Ook gebruikte hij krachttermen en uitdrukkingen, die ze zich niet herinnerden ooit gezegd te hebben. De kanarie, die van zwavelstok naar zwavelstok sprong, de staartklok met de zeilende scheepjes en het vissende boertje, de meeuwen in de gracht, de sterren, het koperen maantje - alles was in en van hem, om en bij hem - zijn klaterstemmetje had erover gepraat of hij het uit de Eeuwigheid had meegebracht - of niemand hem er iets van had behoeven te leren - en nu zat moeder met diezelfde glimlach, waarmee ze hem eindeloze jaren naar bed had gebracht, in haar armen rondgedragen,
9