Kinderdroom

kale blikken kistje, waar niets anders aanzat dan twee draai-knoppen voor volume en afstemming plus een aan-en-uit-hendeltje. Zus gaf hun daarin gelijk; zij zou niet willen dat haar vriendinnen de radio zouden zien.

Elk uur werd hij een paar minuten voor de nieuwsuitzending aangezet, zodat de buizen konden opwarmen. Na afloop was hij gloeiend heet geworden. Steeds als vader de radio uitzette, brandde hij zich aan het ijzeren hendeltje en stiet dan een vloek uit, die tevens de beluisterde berichtgeving leek te kwalificeren.

Mijnheer en mevrouw De Vries waren niet erg te spreken over de successen die Israël in het verloop van de oorlog behaalde. Het scheen dat niet de Arabische landen de oorlog waren begonnen, maar Israël zelf. Israëli's waren niet beter of slechter dan andere mensen, dat begreep Zus ook wel. maar ze wilde toch dat er op hen niets aan te merken zou vallen. Dan zou zij zich niet zo behoeven te schamen voor het gedrag van haar ouders.

Israëli's waren Joden, net als zij. Twee volken die elkaar gedeeltelijk overlappen. Heel Nederland steunde Israël of men nu joods was of niet. Maar dat laatste woord viel niet bij Zus thuis. En geschreven worden mocht het ook niet, al had niemand dat echt verboden. En als je het toch schreef, moest het met een kleine j. De hoofdletter J stond voor iets anders. Dat was een Jood of een Jodin, iemand die door Hitler jood was gemaakt, had zij van thuis begrepen. Het was geen louter taalkundige kwestie of het een zelfstandig naamwoord is dat met een hoofdletter moet worden gespeld, want dan kreeg het, net als in het Duits, dezelfde grote, verboden J.

Zus kon niet geloven dat Hitler iemand jood kon maken. Het was toch niet hetzelfde als iemand tot de ridderstand verheffen? Er waren de Neurenberger wetten geweest, maar vormde dat een bewijs dat daarom elke wet, ongeacht haar oorsprong, en dus ook de joodse, als zodanig moest worden

74