Lieve ouders - Brieven van beroemde Nederlandse kinderen

aanzien; men moet altijd kunnen zien: die fabrikant is een fatsoenlijk man. Houd mij den raad ten goede; gij kent het spreekwoord: de kleêren maken den man.

Gij moet u de zaken niet te zwaar voorstellen, want niemand komt door de wereld zonder tegenkanting. Ik heb dit in mijn leven ook ondervonden maar het geheim van het leven ligt in de gehoorzaamheid aan God. Dan moge men ons rollen en sollen, het frissche leven zal men in onze borst niet doen stollen, maar het zal in alles hooger adel krijgen. En onder de moeilijkheden aan het leven verbonden zal juist de veêrkracht geoefend worden. Die alles beschouwt als opvoeding, zal nooit bezwijken. Ik vertrouw dat gij zeer accuraat boek houdt, zoo voor u zelf als voor de fabriek, een eerst en dringend vereischte voor een directeur, want waar hij zoo groot vertrouwen geniet, moet de kas van de fabriek, tot een halven cent toe, sluiten. Houd mij dezen raad ten goede — maar hij is voor u thans wel overbodig.’

Welk een subtiele, bijna onwerkelijke, ondanks alle kleinburgerlijkheid hartroerende sfeer. Welk een onbegrijpelijke tijd, die eigenlijk nog maar kort, nog geen eeuw achter ons ligt. Wij, die leven in de eeuw-van-het-kind, klinkt het niet in onze oren als een sprookje, dat een directeur zulke vermaningen moet incasseren van een wijze vader. Zijn ze er nog, de wijze vaders, die de moed zouden durven opbrengen tot zulke epistels? Pedagogische waaghalzerij schijnt het ons en we

108