Over het nut van biografische gegevens bij het lezen van gedichten van J.A. der Mouw

-15-

De "zwakke" leerling moet nu KRACHTEN verzamelen voor de arbeid-Bij VIRES denken aan mannekrachten, een term die ik ook bij figuren als Perk en Kloos ontmoet» Bij Catullus: VIR=teelkracht. T»z«t. zal ik Fresco een door hem "vertaald" versje van Dèr Mouw voortoveren, waarvan hij    wellicht    even zal schrikken. Hier    leiden de    MANNEKRACHTEN    als

vanzelf    naar HIEMS,    dat natuurlijk winter    betekent.    Maar alweer niet

vergeten;

HIEMS AMORIS MUTATI....

Wij denken aan OVIDIUS maar niet minder aan SHAKESPEARE:

How like a winter hath my absence been From thee, the pleasure of the fleeting year!

What freezings have I feit* what dark days seen!

What old December's bareness every where!

Dat sonnet    moet Johan Andreas al vroeg hebben    gekend    uit    de vertaling

van L.A.J.    Burgersdijk, zijn leraar Nat. His.    in Deventer.    In    het    pro

gramma van het gymnasium voor het schooljaar 1879/1880 waren diens WILLIAM SHAKSPERE'S SONNETTEN verschenen. Hij zat toen in de derde.

Wat scheen 't mij wintertijd, toen 'k ver van u Moest    toeven, o mijn lust in 't vluchtig    leven!

Wat neep de vorst, de zon verschool zich    schuw,

*t    Was kil-    en    kaalheid, die mij had    omgeven!

Ook in LONGINQUE    is    de geadresseerde niet    vergeten»    In de laatste    regel

lezen wij PROXIMA=PRO MAXI. Dit in tegenstelling tot de alumni, die een hekel hadden aan het zoontje van de rector, het vriendje van de leraar.

Bij de letters A.L. die zich cp het kladje bevinden overweeg ik ANTE LUCEM. In de ontladen stemming schreef hij 's nachts het vers dat voor de dageraad werd voltooid.

Bij het natrekken van tientallen namen uit die Doetinchemse tijd, vond ik geen enkele waarop zulke initialen zouden kunnen slaan.

Dat geldt niet voor de letters J.M. die centraal staan in het direct volgende gedicht.

AANTEKENING

Aangezien de bij dit gedicht behorende achtergrond uitvoerig aan de orde komt in SCHANDAAL IN DOETINCHEM 1904, deel II, het - begin 1980 te verschijnen - BRONNENBOEK, dat Dèr Mouws VERWEER (zojuist verschenen) toelicht, zie ik bij LONGINQUE af van nader commentaar.

ERRATUM: pag. 13 onder NOOIT IN DE ZESDE KLAS/lees 1904!