Over het nut van biografische gegevens bij het lezen van gedichten van J.A. der Mouw

-10-

AANTEKENINGEN

Onderzoek naar de nalatenschap van P.C. Molhuysen jr. leverde noch te Deventer en evenmin ter K.B. veel concreets op. Opmerkelijk dat in de Koninklijke Bibliotheek geen enkel vroeg stuk van haar voormalige bibliothecaris aanwezig is. Voor al zijn onderzoekingen en relevante informatie ben ik de Heer Soeters erkentelijk. Dat Molhuysen vrij lang geïnteresseerd blijkt in de historie van Oost-Nederland valt op te maken uit zijn bibliografie. Ook Dèr Mouw is in dit opzicht tot op latere leeftijd sterk gebonden, welk facet voor zijn biografie essentiëler is dan totnogtoe werd vermoed.

P.C. Molhuysen sr. (1793-1865) - aanvankelijk dominee - is in dit opzicht nog gerichter. Over hem o.m. P„ Nijhoff in DE NED. SPECTATOR van 1868. Het OUDE deventer boeide hem van meet af aan, met zijn archief en zijn beroemde boekerij (waarin die van Harderwijk was opgenomen). Molhuysens publicaties over de gehele historische achtergrond van "zijn" stad vullen gemakkelijk een lijvig boekdeel. Het doornemen van de tientallen OVERIJSSELSCHE ALMANAKKEN (de Haarlemse bibliotheek bezit daarvan een volledige set) wijst in de richting van zijn speciale belangstelling voor de vroegere geschiedenis van zijn gewest. Ik noem in dit verband en in connectie met ons gedicht GESCHIEDKUNDIGE HERINNERINGEN VAN 00TMARSUM EN DE ROMEINSCHE LEGERPLAATS ALDAAR.

Hij publiceerde eveneens (jaargang 1852) over Alexander Hegius, de beroemde rector van het Deventer HUMANISTEN-CENTRUM. Als zodanig wordt hij aangehaald door Lindeboom in HET BIJBELSCH HUMANISME IN NEDERLAND, 1913? 71. Zijn publicatie blijkt van belang, mede in verband met zeer zeldzame, zo niet unieke schrifturen van de grote pedagoog uit de 15e eeuw. Al met al komt de biografie van de latere bibliothecaris van de K.B. in een kontekst te staan, die het Latijnse gedicht van Dèr Mouw het nodige reliëf verleent.

Over het WAPEN VAN DEVENTER vindt men in de gebruikelijke handboeken de nodige informaties. Een nauwkeurige beschrijving o.m. bij C. Druif NEDERLANDSE GEMEENTE WAPENS, Leeuwarden, z.j., 130: "In goud een adelaar van zwart, gebekt, getongd en geklauwd van rood. Het schild gedekt met de keizerlijke kroon van het H. Roomse Rijk...." Over de ADELAAR als heraldisch motief bestaat veel literatuur, o.m. H.G. Strëhl HERALDISCHER ATLAS, Stuttgart, 1899° Zie verder HERALDIEK/Bronnen, symbolen en betekenis, Elsevier 1977, 128: "De keizerlijke adelaar met één kop heeft tot op heden stand gehouden in die steden, die hun status als "rijksstad" hadden kunnen handhaven....Dientengevolge voeren de steden Aken, Deventer..... hetzelfde wapen als de Bondsrepubliek Duitsland."

JACTABUNDUS=pralend. Het woord nog bij GEORGES/ENGELBREGT; niet meer bij VAN WAGENINGEN.

In TE VENERANDA wordt zeer waarschijnlijk gespeeld met de naam DEVENTER, ook gespeld DEVENTERE/DEVENTARE.