Over het nut van biografische gegevens bij het lezen van gedichten van J.A. der Mouw

-9-

En jij, Talpidomus, hebt schoon gelijk, dat je nog een jaartje extra aan de IJsel blijft. Waarmee we de pointe van het hele vers, in het eerste woord ervan, menen te ontdekken.

OGYGIA/DE MOL IN ZIJN HOL

Ogygia is het eiland van Kalypso, de nymf die Odysseus ZEVÈN jaar lang vasthield in haar gewelfde grot. GROT=CAVERNA/CAVUS=HOL.

De symboliek daarvan met haar speelse associatie zal aan Molhuysen, wiens nickname misschien wel MOL was, besteed zijn geweest. Hij was gefixeerd op de ODYSSEE en promoveerde 1896 op DE TRIBUS HOMERI ODYS-SEAE CODICIBUS ANTIQUIS3IMIS, cum laude. Zijn necrologen (o.m. Roos, die daartoe bij uitstek bevoegd was) roemen dit boek. Roos vermeldt een studie van Molhuysen over een ander Homerus-manuscript in de MNEMOSYNE van 1897. Dèr Mouw wist wat hij schreef.

Het beginwoord verborg een hint op de jongeman, die na 6 jaar gymnasium (vrijwillig) een zevende jaar bij Calypso wilde blijven. Als een MOL, in zijn HOL, DOMUS, met alle huiselijke associaties. Die Deventer verkoos boven het Leiden, waar hij later als student furore zou maken. Hetgeen blijkbaar niet verhinderde, dat de verknochtheid met het Overijsselse ook na 1891 nauwelijks in kracht afnam.

"Uit het bevolkingsregister blijkt, dat betrokkene op 27 januari 1892 naar Leiden is gegaan, op 29 juni 189^ zich te Deventer liet inschrijven om op 8 oktober 189^ naar Noordwijk te verhuizen, vanwaar hij op 3 april 1895 weer te Deventer terugkeerde. Op 17 maart 1897 verliet hij Deventer weer naar Leiden." (Med. archivaris Deventer)

SLOTOPMERKINGEN

Resten nog enkele marginale notities. Zo begrijp ik niet waarom Fresco onder het gedicht, DAVENTRIA met DEVENTER vertaalt. Wilde hij daarmee diegenen tegemoet komen, die niet zouden weten wat met de Latijnse naam kan zijn bedoeld? Dan heeft ook zijn welwillendheid hem parten gespeeld. Het gaat om de godheid DAVENTRIA, en die behoudt ook in onze taal haar recht, als DnVENTRIA. We hadden - als daar Caesar had gestaan - die naam toch ook niet met Keizer vernederlandst?!

Bij DEVENTER denken wij allereerst aan de aloude stad, waar traditionele koeken (geen speculaas) v/orden "gewrocht" (vertaalt Fresco vers 7) - "de inspanning komisch onderstreept door een versus spondiacus..." Lijkt een woordspel met MOLiri niet veel leuker?

Over NAMEN gesproken!

Dat - in mijn opvatting - ook in dit geval Dèr Mouw aan begin en eind geadresseerde en afzender cryptisch verraadt, moge mijn beschouwingen besluiten.

Ogygiam/Merito/Laudem herbergt in een acrostichon de naam MOL. De beide slotwoorden IRA DEAM verbergen (er hoeft geen letter te worden verwaarloosd/alleen de m dient te worden herhaald): I.A. DERM. A.M.

(=AMICA MANU).