Hoge hoeden, lage standaarden

HOGE HOEDEN / LAGE STANDAARDEN

heid, (het Joodse leven is geen stuk uit een rariteitenverzameling), maar als voorbeeld, als mogelijkheid moet het behouden blijven. Hier schuilt ook het fundamentele anderszijn der Joden: De basis van hun bestaan is een Boek, hun staat - letterlijk - op papier. Een broos en toch een solied fundament. Het Joodse volk - los van zijn religieuze spanning - ergens in Arabië zittend is een gewoon volk, oninteressant, zonder hoge verplichtingen, dus zonder hoge rechten. Het heeft tot nu toe - dat staat vast - zijn behoud duur moeten betalen en zware offers gebracht, om zo te kunnen leven als het moest, maar de geschiedenis van alle volkeren is met bloed geschreven. Weliswaar hebben de Joden de hoop en de verwachting, dat zij eens terug mogen keren naar het land, waar zij gewoond hebben. Maar de Leider, die hen naar hun tehuis zal brengen, is een geestelijke Leider, is de Messias; hij zal verschijnen, wanneer de taak vervuld is. Den Messias in een politieke beweging te veranderen - dat blijft één van de onverklaarbare raadsels van het Zionisme. Of zijn zij overtuigd, dat de Joodse taak ten einde is?’

‘De Joden kunnen Europa niet missen noch Europa hen. De geestelijke kracht, die het ware wezen van het Jodendom kenmerkt, is onmisbaarder dan ooit. Het is mogelijk, dat de Joden weer een zegen worden voor de volkeren, waartussen zij leven, maar alleen, wanneer zij op zich nemen, waartoe zij bestemd zijn, wanneer zij hun plichten niet willen verzaken, zich niet aan hun lot willen onttrekken. Alleen dan, wanneer zij de taak, die voor hen weggelegd is, op hun schouders nemen. Deze taak is niet politiek, zij is mede te helpen aan de geestelijke vernieuwing, aan de vorming van een nieuw ideaal, dat in menig opzicht het oude zal zijn: maar gewijzigd. Het gaat gaat om den mens, niet om land en klasse en ras. Dat de Joden niet zullen vergeten, dat zij hier toe kunnen bijdragen, is de hoop, die velen koesteren. Mogen de Joden deze verwachting niet teleurstellen/

Het is begrijpelijk, dat in de bestrijding van Loesers standpunt het ons reeds bekende zionistische door Mossel helder wordt belicht. En dat doet verder niet ter zake. Belangrijker schijnt het ons vast te stellen dat zo’n discussie welhaast uniek mag heten in ons decennium voor de oorlog. Waarbij dan bovendien de aandacht mag vallen op het accent dat deze Norbert Loeser een jood was van Duitse afkomst. Die - als

90