Hoge hoeden, lage standaarden

HOGE HOEDEN / LAGE STANDAARDEN

De conclusies waartoe dit in 1936 verschenen boek moest leiden, mogen het begin vormen ook van onze beschouwingen. Die zich immers allereerst dienen bezig te houden met de vraag om welke joden het gaat en om hoeveel. Welnu:

Aantal Nederlandsch- en Portugeesch-Israëlieten in Nederland sinds 1830, verdeeld naar geslacht

Nederl.    Portug.    Totaal    Op 10.000 in-

Israëlieten    Israëlieten    Israëlieten    woners waren

Jaren--

Ned. Port. Tot.

mann.

vrouw.

mann.

vrouw.

mann.

vrouw.

Isr.

Isr.

Isr.

1830

46.397

178

1840

52.245

183

1849

27.323

28.089

1.523

1.691

28.846

29.780

181

11

192

1859

29.996

30.754

1.416

1.624

31.412

32.378

184

9

193

1869

31.521

32.957

1.659

1.866

32.180

34.823

180

10

190

1879

38.182

39.893

1.703

1.915

39.885

41.808

195

9

204

1889

45.049

47.205

2.416

2.654

47.465

49.859

204

11

215

1899

47.478

50.865

2.628

3.017

50.106

53.882

193

11

204

1909

47.746

52.039

3.079

3.545

50.825

55.584

170

11

181

1920

52.591

56.702

2.815

3.115

55.406

59.817

159

9

168

1930

51.247

55.476

2.438

2.756

53.685

58.232

134

7

141

De hier aangehaalde cijfers laten zien hoe het absolute aantal joden tot 1920 gestadig toenam. Van 1920 tot 1930 echter blijkt een achteruitgang ingetreden, die niet mag worden verklaard uit de omstandigheid als zou onder de joden het geboorte-overschot hebben plaats gemaakt voor een sterfte-overschot. Wel was er toen reeds sprake van een daling in het geboortecijfer, doch ook dit kan (volgens Boekman) van de hier geconstateerde daling niet de voornaamste reden zijn. Een emigratie van joden valt zonder meer buiten beschouwing. Wat dan?

Wij hebben sedert 1920 rekening te houden met een factor van onbekende grootte: die der onkerkelijkheid, een probleem, waaraan J. P. Kruyt in 1933 zijn bekende dissertatie wijdde. De volkstellingen rekenen alleen hen tot joden, die zich opgeven als lid van een der beide

10