Hoge hoeden, lage standaarden

AIMABELE RISJES

nemen, helpt gij een gezonden zedelijken en maatschappelijken geest aan de jeugd bij te brengen, het saamhoorigheidsgevoel bij de verschillende onderdeden onzer bevolking te bevorderen, en allerlei scheur-makende, hatelijke, onnationale en menschonteerende stroomingen den kop in te drukken. Naast een algemeen Nederlandsch belang, staat hier dus ook een niet gewichtig genoeg te schatten Joodsch belang op het spel!!!

Onthoudt deze vereeniging uw geldelijken steun niet, opdat U het later niet zult moeten betreuren!!!’

De in de meidagen van 1940 omgekomen zionist Paul J. Denekamp commentarieert in De Joodse Wachter van 4 maart 1938:

'Wij aarzelen niet, dit laatste een argument van laag allooi te noemen. Niemand kan immers in redelijkheid gelooven, dat het toevoegen van 50 Joodsche jongens aan een bepaald werkkamp invloed zou kunnen hebben op het al of niet ontstaan van antisemitische stroomingen. Er is alleen maar sprake van een plompe speculatie op de ook bij de Ne-derlandsche Joden aanwezige gevoelens van onzekerheid omtrent hun positie.’

Onzekerheid om hun positie - ziedaar het fundament der joodse problematiek in Nederland tussen 1933 en 1940. En dan nog: de niet uitgesproken onzekerheid. Want als dwingend adagium gold: er niet over spreken. Geen ‘risjes’ maken - en de lezer begrijpt al niets meer van dit merkwaardige woord.

Het was nu eenmaal zo, dat een jood niet benoembaar bleek voor alle landsbedieningen. Een jood kon desnoods opperrabbijn worden van Amsterdam, maar geen burgemeester. In mijn collectie antisemitica bevindt zich een fotocopie van een artikel in typoscript (ooit gepubliceerd?), geschreven door de antisemiet W. J. J. C. Bijleveld over ^fEen jood burgemeester van Amsterdam^>.

Het gaat over Mr. Dr. Wilhelmus Frederik van Leeuwen 1860 -1930, raad, wethouder en burgemeester van Amsterdam, commissaris der Koningin in Noord-Holland, vice-president Raad van State - wat wil men nog meer. Eigenlijk was Van Leeuwen geen jood, maar zoals de Philipsen en de Tilanussen was hij de loot van veel eerder gedoopte

99