Zij lieten hun sporen achter

BRONNEN EN LITERATUUR

Over dc (oden in Suriname schreef F. Oudschans Dentz, De kolonisatie van de Porlu-geesch Joodsche natte in Suriname en de geschiedenis van de Joden Savanne, Amsterdam 1927. Voorts J. Meijer, Pioneers of Pauroma; contribution to the earhest Instory of the Jewish coloniza-tion of America, Paramaribo 1954. Over de Joden in Brazilië zie H. Watjen, Das holldn-dische Kolonialreich in Brasilien, Haag/Gotha 1921, en A. Wiznitzer, The records of the earliest Jewishcommunily in the New World, New York 1954.

Over de hofjood in het algemeen zie S. Stern, The courtJew, Philadelphia 1950. Over de Boassen schreef D. S. van Zuiden in De Hoogduitsche joden in ’s-Cravenhage, Den Haag 1913, en voorts in enkele kleinere studies.

Zie over Benjamin Cohen diverse studies van J. Zwarts, als ‘Het verblijf van Prins Willem V te Amersfoort ten huize van den Joodschen tabaksplanter Benjamin Cohen’, 1921, overdruk uit Utrechtsch Provinciaal & Stedelijk Dagblad. Ook De Joodsche gemeente van Amersfoort;gedenkschrift, 1927.

DE HEER VAN HET JOODSE TEISTERBANT

Naar eigen onderzoekingen en publicaties.

I.IBER AI IS I EN EN JODEN

De beschouwingen van Abraham kuvper over het Jodendom, Liberalisten en Joden, werden herdrukt in Ons Program, Amsterdam 1879, p. 167 e.v. Van de apologetische geschriften ertegen vermelden wij A. B. Davids, Een midden-eeuwer in onze dagen, Baarn 1909.

Over J. D. Meijer schreef N. de Beneditty, Leven en werken van Jonas Daniël Meijer, Haarlem 1925.

Over het aandeel der joodse juristen zie B. M. Telders, ‘De Joodse geest en het recht’, in H. J. Pos, Antisemitisme en jodendom, Arnhem 1939. Het citaat uit Van Vollenhoven werd ontleend aan zijn Verspreide geschriften, 1, Haarlem/’s-Gravenhage 1934, p.326.

Voor de citaten over het Zegelrecht zie M. H. van Lee, Het zegelrecht der dagbladen van Nederland, Leiden 1867, en De nieuwsbladen en het zegelrecht, ’s-Gravenhage/Brussel 1869.

BEURSBOUWERS EN BAANBREKERS

Voor algemene oriëntering zie H. P. G. Quack, ‘A. C. Wertheim’, in Uit den kring der gemeenschap, Amsterdam 1899, en zijn Herinneringen, Amsterdam 1907. Het citaat uit S. van Praag werd ontleend aan zijn essay ‘Offenbach’, Ha’Ischa, x, 5. mei 1938.

Voor Marx’ houding tegenover het jodendom zie E. Silberner, Western socialism andlheJewish question, Jeruzalem 1955 (Hebr.). Voor Marx' verhouding tot zijn familie zie W. Blumenberg, ‘Ein unbekanntes Kapitelaus Marx’ Leben’, International Review of Social History, 1,1956, part 1).

Voor Sarphati zie M. G. de Boer, ‘Sarphati en zijn tijd’, in jaarboekje 192S van het Departement Amsterdam der Nederlandsche Mij voor Nijverheid en Handel, p. 99 e.v. Ook M. M. van Praag, ‘Een baanbreker, Dr. Samuel Sarphati’, overdruk uit Gemeentebestuur, augustus 1937.

255