Zij lieten hun sporen achter

ZIJ LIETEN HUN SPOREN ACHTER

niet mee,... och, och, wat is er Jan overgebleven van dl Je Diaz Pareira’s.'¹... Vluchtelingen lijken we waarachtig!... Alléén jij nog.—Toe, wees nou niet zoo slap kinJ—je huilt je compleet ziek om je kinJeren... Twee, als hoornen, heb ik onder Je grond gelegd, naast mn man.—A ki-aay!... Onze Lieve Heer heeft ’t zoo gewild—met Rafeel óok, mo-jtene!... ’n Man van vijf-en-veertiggaar!... Vandaag blaft ie als ’n hond en morgen miaauwt ie ah ’n kat—en toch zegt de dokter Jat ie niet gevaarlijk is.

Lisa: Toch moest ie allang verpleegd worden.—Maniak is ie, zegt de dokter—en mn goeie man die ’m maar niet uit huis wil doen!

Mevr. Pareira: God heeft het zoo gewild—maar ik heb me tege alle verdriet tóch staandegehouên Lies,... staande!

Lisa (driftig): U ook, met uw harde kracht—de rechte soort—uw Spaansch bloed... u hébtgeen zenuwen!

Mevr. Pareira: Spaansch bloede—a... palabres, patabres... praatjes!... Nee Lies, mijn papa-zaliger, Chacham Casuto Orobio Dandrade... dié heeft me altoos voorge-hotiwe: kóp op!

Lisa: Baruch houdt niet van huichelen.

Mevr. Pareira (minachtend): Baruch!... Baruch!... Vroeger heeft je papa met de rijkste aristocraten van Amsterdam vriendschap geitouwe—en daarvóór hebbe vorsten ons tot gezanten gemaakt.—Geleerden, gróótste bankiers,... wat waren ze niét de Por-tugeezen?

Lisa (wrevelig opspringend): hè,... niet uitstaan kan ik 't... die trotsch op uw afkomst!

Mevr. Pareira: Als ik maar mag!... Dóór-dóór Sephardiem's—een gebóre Casuto Orobio Dandrade, getrouwd met een Pareira Diaz Pisa—als het maar kan!... van het edelste Spaansche bloed.—We stammen af van papa’s kant, van Jeliuda Haccohen, van Abenhacar Osorio—schatmeesters en ministers—en van mama’s kant, van de Herera's de Abarbanel’s en Gabirol’s... 'n kleinigheid,... wat doe je d’r méé? Van het edelste Spaansche bloed binne we!...

Lisa (schamper): Edelste bloed!... Aroon zegt altijd: we spreken niet eens fatsoenlijk Hollandsch...

Met welke laatste opmerking we ongevraagd in medias res gebracht worden! Dit Nederlands (is het wel Nederlands?) heeft slechts zeer in de verte nog iets te maken met de oorspronkelijke heilige taal, het ‘loosjen hakoudesj’ der Bijbelse profeten. Zelfs de relatie tot het Jiddisch is dermate onecht, dat van een speciale ‘Jodentaal’ niet meer kan worden gewaagd. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen kwam een letterkundige tot een min of meer apocriefe Jiddisje creatie. Wij denken aan de Gewijde liederen van S. Bonn:

208