Zij lieten hun sporen achter

‘sochrem’

beeldhouwer en de dermatoloog, die na in Parijs te zijn geweest, blijft nasoezen over de droom van een week en dan schrijft:

Zeven dagen, een awil, zeven treurdagen bij mijn volk, het uitverkorene van Elohim. Juist zeven treurdagen, om te betreuren, dat ik geen geboren Franschman ben, geen inwoner van Parijs ben en nog liever dat ik geen gele Apach ben of een cowboy...

Vreemde figuur, wiens doodsproblematiek wel zonderling wordt misverstaan, als men haar in tegenspraak zou brengen met zij n ‘uitermate vrolijk zijn’ of zijn ‘buitengemene goedlachsheid’. Aletrino is fin-de-siècle en zijn geestelijke habitus, passend in de periode 1880-1900, toen ‘the idea of decadence was the turning-point round which the literary World revolved', vertoont bovendien eigenaardige Sefardische trekken van vermoeidheid, die een figuur uit zijn omgeving als de classicus Dr. M. B. Mendes da Costa gedurende diens gehele leven hebben geremd. Zijn romantische nostalgie openbaart zich het sterkst in de hypochondrische motivering, waarmee hij, in woorden althans, zich afwendt van alle schoonheidsgenieting. Aldus begrijpt men, dat hij Van Eeden het denkbeeld ingaf van de gruwelijke tocht door de graven met Pluizer. Angst voor het leven, moeheid, troosteloosheid en weemoedigheid, zie daar, wat men zelfs kan aflezcn van de titels van de novellen, die hij naliet.

joods’ Dit oeuvre is zonder enig positief accent. Te willen suggereren, dat hij Christelijke sympathieën koesterde, is dwaas. Een Sefardische, ontnationaliseerde heiden—meer niet. Interessant is hoogstens nog zijn activiteit voor de maatschappelijke gelijkstelling (de emancipatie) der homosexuelen, waarin wij misschien een Joods element kunnen zien voor zover deze Sefardie begrip aan de dag kon leggen voor het ‘anders’ zijn dezer mensen, dat affectief door de hete-rosexuelen ‘op vrijwel dezelfde wijze schijnt te worden verwerkt als het “anders” zijn van andere biologisch-, sociologisch- of ethnolo-gisch-onassimileerhare minoriteitsgroepen’, aldus de psychiater Dr. C. van Emde-Boas. In de internationale wereld was het de Jood Mag-nus Hirschfeld, die de handschoen opnam voor de homosexueel. De pioniersarbeid van Aletrino op dit terrein in Nederland kan niet hoog genoeg worden aangeslagen.

Maar met het constateren hiervan (hoezeer ook passend in het kader van Joodse invloeden) zijn we wel afgedwaald van het eigenlijke Joodse milieu, met of zonder zijn waskom vol internationale bonbons. Welk een overeenkomst overigens tussen de karakteristiek van Zweig en de laatste regels van zijn Nederlandse generatiegenoot Van Devssel. En welk een opmerkelijke coïncidentie voor ons deze Joden

169