Moeder in Israël - een geschiedenis van het Amsterdamse Asjkenazische jodendom

zij hun wrevel niet onderdrukken en schreven zij lasterlijke aantijgingen tegen de Parnassijns in twee kranten, in de eene, uitgegeven door Lieve van Ollefen, de andere door Redelinkhuizen. Voornamelijk was hun geschrijf gericht tegen Jozef Prins en Lipman de Jongh. Deze werden als de hevigste Oranjeklanten uitgekreten en beschuldigd het plebs onder de Israelieten tot oproer aan te stoken, ten einde het stadhouderlijk bewind weer in te voeren en meer dergelijke zaken, waardoor genoemde Parnassijns zich zouden vergrepen hebben aan de bestaande verordeningen en het tegenwoordige regeeringssysteem.”

De opvatting, dat Parnassiem reactionair zouden zijn in politiek opzicht wordt vaker vernomen.

„Hier op dit Tabernakel hebben Joyluy uwe afgod geplant, oranjeboomen waren hier boven geplant” - aldus een demagoog tijdens een tumult eenmaal in de Grote Sjoel. Dat in brede kringen van het proletariaat inderdaad nog sprake bleef van eerbied voor de Oranjes blijkt op talloze onverwachte plaatsen. Gogel karakteriseerde het niet onaardig, toen hij formuleerde:

„Les juifs sont presque tous fanatiques à l’excès et ne méritent guère d’être reçus dans la classe des citoyens, jusqu’à ce qu’ils aient donné des preuves d’être dignes de ce glorieux nom. Ils sont du partie Orange, et ont bien mal mérité du parti patriote, qui brûle du désir de se venger sur eux.”

Ook zonder dat wij nu verder ingaan op deze problemen, is evident, dat de ingrijpende structuur-wijziging, die wij Emancipatie noemen, niet zo maar door de Joodse gemeenschap werd geaccepteerd. Er rees hardnekkig verzet. Om het te formuleren naar een bekend verhaal: als dit dan de Masjieach was, waarop men zo lang had gewacht, dan gaf men voorlopig niet thuis.

NIET-JOODSE STEMMEN

Zo dachten dus vele Joden — en de niet-Joden ? Meer en meer blijkt, dat de propaganda voor deze nieuwe ideeën beperkt bleef tot een bovenliggende categorie en dit geldt zowel binnen als buiten de Joodse groep. Een historie van zoveel eeuwen liet zich niet zo maar vergeten. Ook niet door Christenen, wier opvattingen over de Joden gedurende zo lange tijd was beïnvloed door theorieën, die in theologische en andere vooroordelen verankerd lagen — en bleven. „De Jood” was nu eenmaal een beladen begrip, dat met bespiegelingen over tolerantie niet gemakkelijk kon worden weggeredeneerd. In alle debatten over de Emancipatie komen argumenten naar voren, die in een langdurige geschiedenis daarna nog wel eens hun „bestaansrecht” zouden bewijzen. Twaalf punten worden overal op-gesomd, waar in Europa over Emancipatie wordt gediscusieerd; zij vormen bijna een ongevraagd schema voor een moderne antisemitische brochure.

1. De Joden zijn vreemdelingen.

2. Gelijkstelling zou in andere landen verdrukte Joden aantrekken, zodat het land door Joden overstroomd zou worden.

3. De Joden menen, dat hun godsdienstwetten de beste zijn en komen voor deze mening openlijk uit.

62