J.K. Rensburg 1870-1943 - een Joodse graalzoeker

geneigd te vragen. De taal die deze francofiel zo voortreffelijk beheerste. Ja, waarom ...

NÉVROSÉ

Maar examens blijven aan de buitenkant! Wat weten wij van de ontwikkeling van zijn innerlijk gedurende deze jaren van groei? Meer dan de argeloze onderzoeker zou verwachten. Want Rens bewaarde hardnekkig en bij het zien van zijn nalatenschap vragen wij ons onwillekeurig af hoe deze zwerver die een onmogelijk aantal adressen heeft versleten en die normaliter in hokken huisde, het toch maar steeds weer heeft klaargespeeld dat alles mee te slepen. Afgezien nog van het wonder apart, dat deze papieren warwinkel de oorlog overleefde.

Twee jeugdcorrespondenties openbaren het een en ander van zijn gecompliceerde evolutie gedurende het fin de sciècle: de briefwisseling met de reeds genoemde Ary Belinfante en die met een zekere Arthur K.

Schoolmakker A.A.C. Belinfante was sedert de jaren ’80 Rens’ vriend. Daarbij moet het ons niet verbazen, dat de keurig geschreven briefconcepten (Rens bewaarde naar verhouding veel concepten) bijna uitsluitend ondoorzichtige conflictsituaties begeleiden en commentariëren, tot en met de wens met elkander op de vuist te gaan. Maar Ary Belinfante, een echte ‘portegies’, en Rens waren dan ook geheel aparte specimina van dat deel van het joodse ras, dat in Amsterdam was neergestreken.

In 1888 voor zijn eindexamen geslaagd (hij wel!) ging Belinfante (eveneens in 1870 geboren) medicijnen studeren. Niet tot het einde. Op zijn 21e besloot hij zich aan de muziek te wijden, geheel in de traditie van zijn Sefardische familie. Zijn vader Abraham was een bekend muziekpedagoog.¹

Ary (Aron van Abraham Cohen Belinfante)² studeerde onder Röntgen aan het Amsterdamse Conservatorium, waaraan hij later als leraar verbonden, piano en muziekgeschiedenis zou doceren. Een scherpzinnige, expansieve, hartstochtelijke Sefardische persoonlijkheid, die in 1905 een opgewonden boek over Duwkracht zou publiceren, dat mir nichts dir nichts de aantrekkingskracht van de aarde loochende. We raken al een beetje thuis in de natuurfilosofische achtergronden van de jonge dichter.

Want het was deze portugese jongeman, die op de schoolbanken en tijdens hun studentenjaren met ‘Jaakie’ (Rens’ roepnaam uit die jaren) de gehele maatschappij en het totale wereldbeeld op de helling

21