De zoon van een gazzen

valt niet te ontkennen. Hij, die altijd en overal, alles gaf. Die eenmaal, toen Gerrit Mannoury een schilderij bij hem thuis bewonderend prees, op een trapje klom en de beduusde mathematicus het grote doek in zijn korte armen duwde. Mannoury moest letterlijk met hem vechten alvorens de dichter - helemaal verslagen - het stuk weer ophing aan de wand. Geven, met alle inzet van zijn gemoed, dat deed hij ook hier. Maar als Greshoff over zijn ‘onaantastbare moed’ spreekt, en over zijn strijd voor ‘orthodoxe idealen, toen die werden bedreigd en aangetast door tegenstanders, diegeen tegenstand duldden’, dan verwaarloost hij als factor van beoordeling de totale afwezigheid van zedelijke postulaten in de levenshouding van een gefrustreerde poëet, die tot in het onbewuste moest ervaren, dat hij op een verkeerde weg was. Die, door zijn fundamentele gespletenheid heen teruggedrongen was naar een beangstigende bewustzijnsbeperking. Die kinderlijke bescherming zocht binnen de vier enge ellen van de Wet. En die tenslotte helemaal alleen leefde, binnen de vier houten wanden van zijn hut, op een binnenplaatsje aan de Manillastraat.

Want dat ik, zat van zinnen, zat van leven,

Altijd weer nieuwe zatheid zoek.

Dat ik door lust en waanzin voortgedreven,

God te Jeruzalem vervloek.

Dat was dus de vertegenwoordiger van Pekidim en de minister van Buitenlandse Zaken van R. Chaïm Sonnenfeld. Die als zodanig zelfs contact zocht met zijn Nederlandse collega Van Karnebeek, aan wie de dichter d.d. 26 maart 1922 een anti-zionistisch memorandum toezond, begeleid door het volgende schrijven:

Zeer Hooggeachte Heer Minister!

U zult misschien wel eens iets van mij hebben gelezen!

In ieder geval veroorloof ik mij uwe aandacht te vragen voor ingesloten memorandum, dat bij den Volkerenbond wordt ingezonden. VandeOost-europeesche Joden behoort een groot gedeelte tot Agudath Israël. Maar hunne valuta staat laag, en hunne vroomheid is grooter dan hunne activiteit in de politiek.

Ik hoop, dat gij u de belangen van dezen groep zult willen aantrekken, wanneer het Palestina-mandaat besproken wordt. Mocht u zelf niet naar Génève gaan, dan wilt u wellicht het memorandum aan den leider van de Nederlandsehe delegatie geven!

Met verschuldigde hoogachting uw zeer dwn w.g. Jacob Israël de Haan.

289