Van Israelieten tot Israeliers

zekerheid mogen hebben van hun leven”, dat wij de kinderen niet gevangen nemen van een ras, welks “zonen en dochters weggeschonken zullen worden aan een ander volk”?

Dat heeft Zijn woord ons niet geleerd, het woord van Hem, die ons gebood onzen naaste lief te hebben als ons zelven en die, toen men Hem vroeg: wie is de naaste, ons wees op een ketter en een vreemdeling. Niet lang geleden hebben eenige vrome Christenen zich vooral daaraan geërgerd, dat het voorstel tot emancipatie der Joden juist in de lijdensweek zou worden ingediend. Een humorist onder hen stelde spottend voor, de conceptwet haar beslag te geven op Goeden Vrijdag. Op Goeden Vrijdag! Och of men het gedaan had; de dag had niet op waardiger wijze gevierd kunnen worden. Ons is geen dag bekend, waarop het beter voegt eeuwenoude twisten bij te leggen, en te herstellen het schreeuwendst onregt, dan de dag waarop gesticht werd de godsdienst der liefde. Voor ons, geen dag waarop wij liever de laatste sporen van onverdraagzaamheid uit onze grondwet zouden wisschen, dan de dag, waarop de geest der onverdraagzaamheid de schandelijkste wandaad pleegde; de dag, toen die edele lijst van namen, waaronder Socrates en More reeds worden gevonden, namen van de slagtoffers der onverdraagzaamheid, haar hoogste wijding ontving van een nog grooter en nog heiliger naam!”

Zeer geleidelijk volgde in de komende jaren — ondanks blijvende oppositie — de gelijkstelling der Joden. Wij zullen niet alle fasen op de voet volgen, doch ons tevredenstellen met het beslissende feit dat in 1847 in het Lagerhuis een liberale candidaat werd gekozen, die als lid van een vrij bekende Joodse familie tot de dag van vandaag vermaard zou blijven: Baron Lionel, de zoon van een niet minder beroemde vader: Nathan Mayer Roth-schild.

Lionel nu weigerde de christelijke formulering van de eed uit te spreken. Hierop verzocht Prime Minister John Russel het Lagerhuis de laatste beperkingen ten opzichte van de Joden te laten varen. Dit voorstel werd in alle drie lezingen (december 1847 - mei 1848) door het Lagerhuis aangenomen. Het Hogerhuis volgde. De Emancipatie der Joden in Engeland was werkelijkheid geworden.

Nu terug over het Kanaal naar Parijs, waar alle grote omwentelingen der eeuw hun brandend centrum hadden gevonden. In het vaderland der Europese Emancipatie viel niet meer zoveel nieuws te beleven. Hoogstens leidde de Februari-Revolutie een periode in, waarin de politieke gelijkstelling sneller tot tastbare resultaten zou leiden dan voordien was gebleken. Dat een figuur als Adolphe Crémieux (1796-1880) in de kwaliteit van minister van justitie tot de provisorische Regering ging behoren, schijnt symbolisch voor het oprukken der Franse Joden naar de openbaarheid. Ook al bewezen daar

23