Rationalisme, Romantiek, Risjes

-6A-

SAULo

De tooverrede heeft geboden:

"Verschijn, o geest van Samuel!

Verlaat de stilte van de dooden!

VorBt! zie den Ziener Isrels wel!"

De grond sparde op. Hij stond, in 't midden van een kring Van neevlen; 't licht des daags bleekte op zijn nadering. De dood staarde aaklig uit zijn strakke en glazige oogen; Zijn uitgedorde hand was, zichtbaar, zonder bloed;

Als blank gebeente glom de ontbloote voet.

Van lippen, die zich niet bewogen

Tot spraak of adem, wederklonk

Zijn stem, hol als de wind uit een spelonk;

De koning zag hem, stortte neder, -Zoo velt een bliksemstraal den ceder.

"Waarom wordt mijn rust gestoord?

Welke stem heb ik gehoord?

De uwe, o Koning? Dien ge aanschouwt,

Ziet gij bloedloos, stijf en koud.

Dus ben ik, en dus wordt gij,

Als gij morgen komt tot mij;

Dus wordt gij, en dus uw zonen,

Als zij, vóór weer de avond daalt,

Met u in de stilte wonen Van het graf, voor u bepaald.

Vaar dan wel, nog voor een nacht!

Morgen ligt uw gansch geslacht,

Met doorboorde borst ter aarde,

Sterft gij van uw eigen' zwaarde,

Storten kroon en takken neer,

En geen huis van Saül meer!"

Bij dit Saul-beeld verwijs ik naar de literaire belangstelling, die vooral deze ridderlijke koning in de Europese Romantiek (maar ook reeds daarvóór) genoot. Vgl. De Lamartine's "Saül", dat ook bij ons zeer populair was. Met name de hier bezongen ENDOR-scène (J.J.L. ten Kate!).

Vgl. voor dit speciale thema in zijn betrekking tot de Franse literatuur: M.A. Thiel La figure de Saül et sa r e pr ós ent at i on dans la littérature dramatique Française. H.J. Paris, Amsterdam - 1926.

Dat de directe invloed van Byron en die van De Lamartine beide als inspirerend door de Nederlandse Romantiek werd aangevoeld, blijkt uit een gedicht van Mr. H.A. Spa.ndaw in de NED. MUZENALMANAK voor het jaar 1838, getiteld BYRON EN DE LAMARTINE.