Het verdwenen Ghetto

millioenen geschat. Voorwaar — denkt gij met mij — «geen Jiddisje ngasjieres”.

In later jaren was hier het feestgebouw Stranders. Reeds voor de oorlog kreeg het de bestemming, die wij nu kennen.

Weer enige stappen.

• No. 93

Hier zijn velen van U dikwijls geweest: „Asscher — Meubelen”. In het eind der vorige eeuw woonde er David Henriques de Castro. ⁿ) Hij werd geboren 22 Januari 1826. In zijn jeugd ontving hij onderwijs van Dr. E. B. Asscher.

Omstreeks 1860 begint De Castro — inmiddels gehuwd met Jonk-vrouwe R. Suasso — zich toe te leggen op de geschiedenis der Amsterdamse Sefardiem. En als zodanig heeft hij zich onschatbare verdienste verworven

Zijn eminente verzameling — in een prachtige catalogus beschreven — behoort tot de fraaiste, die Amsterdam in de 19e eeuw heeft gekend. Naast Hebraica en Judaica bezat De Castro schilderijen, getijdenboeken, prachtige autographen. ¹)

De ,.Remonstrantie” van Hugo de Groot werd door hem aangekocht. De belangrijkste manuscripten van David Franco Mendes zijn door hem bewaard gebleven, iedere stap op het Sefardische Ets Haiin herinnert aan David Montezinos en David Henriques de Castro.

Met ongekend enthousiasme begon hij de opgraving der zerken op Ouderkerk. Zijn boek daarover — hoezeer ook in genealogisch opzicht vaak onvolledig en onbetrouwbaar — is het blijvend getuigenis van een man, die ons nu nog moet imponeren door zijn onbegrensde liefde voor het verleden. In 1898 is hij gestorven.

Even verder:

No. 75

In een sigaren-winkel woonde hier, tot omstreeks 1930, Benzion J. Hirsch. Ik kan deze ruïne niet voorbij gaan, zonder te denken aan die merkwaardige Jood, die ik misschien het beste kan karakteriseren als „mercator et autodidactus” -— koopman en autodidact.

Hij was een eenvoudige man, die in de nacht studeerde en des daags een moeilijke levenspraktijk bevocht. Een oorspronkelijke liefde voor het Jodendom ■— zeer speciaal voor het Amsterdamse — dreef hem tot een zich verdiepen in de problemen daarvan. Hij publiceerde menige studie en een hoekje, waarin hij Spinoza's „Godgeleerd — staatkundig Vertoog” bestreed.

93

¹

) Catalogue Henriques de Castro, 1899.