Het verdwenen Ghetto

Titel
Het verdwenen Ghetto

Jaar
1978

Pagina's
162



van deze Jodenbuurt, dat dit gedicht eenmaal zou blijken de herleving van het Hebreeuws te hebben ingeluid.

No. 103

Drie huizen verder. Een nieuw brokje historie. Thans de woning van een Katholieke klooster-orde.

In 1787 kocht Benjamin Cohen — de tabaksplanter uit Amersfoort — dit pand met zijn deftige gevel van Johannes Matthias Rood voor de respectabele som van fl. 70.000.—. 1)

Mooi waren de rijk geornamenteerde marmeren schoorsteenmantels. De achttiende-eeuwse schilderingen. In de tuin eertijds een merkwaardige koepel, waar binnen een grote antieke fonteinbak en schoon gesneden houtsnijwerk rondom de spiegel. Dertien jaren woonde Benjamin hier — tot hij op 15 Sjewath 5560 (1800) overleed.

„In zijn leven (heeft hij) milde weldadigheid betracht aan armen en behoeftigen. Een geleerde in Joodse wetenschappen, die zeer veel kennis had van profane wetenschappen en dagelijks zijn zeer veel leerlingen bij hem geweest.... Ik hoop dat hij een goede voorspraak voor ons zijn moge, dat er spoedig vrede moge komen tussen ons en tussen de volken der wereld. ...” — aldus Bendit Winnik in zijn Kronijk uit de jaren 17951812.

Benjamin Cohen was ter ziele. Doch de geschiedenis van dit huis ging voort. In 1813 kocht Jacob Levie het. Diens zoon, Elkan Jacob Levie de Vries — kent gij allen — bij zijn alias: Choone Joofe. Een historische figuur, die leefde van 1762 tot 1841. Handelaar was in diamanten, paarlen en andere juwelen. En wellicht ook belangstelling had voor Joodse cultuur, gelijk o.m. door zijn niet onbelangrijke Joodse bibliotheek wordt bewezen. 2)

Zijn testament bewijst dat de term „Choone Joofe” terecht populair is geworden. Zij heeft als zodanig weinig om het lijf en moet worden beschouwd als een jiddisje verbastering van de voornaam „Elkan” en de achternaam „Jaffa”, die inderdaad door deze familie werd gevoerd. Eerst na 1811 nam men de naam „De Vries” aan.

Choone Joofe legateerde aan diverse instellingen ƒ 455.100. Het aantal herenhuizen, dat hij bezat bedroeg 13, waarvan op dit stukje gracht de nummers: 103, 105, 127, 165, 143, en 141. Dat op no. 165 bezat een stal in de Rapenburgerstraat, waarvan menigeen onzer (pl.m. 1926) nog de ingang heeft gekend.

Zijn effecten-bezittingen en handelsobjecten werden op enige

92

1

) Zie J. Zwarts: Het verblijf van Prins Willem V te Amersfoort, pag. 44.

2

*°) Over „Choone Joofe” A. M. Vaz Dias in Haischa IX, 12.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition).
Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen.


Weergave
Afbeelding / Tekst (OCR)

Alle boeken in deze digitale bibliotheek kunt u gratis lezen of downloaden. Met een vrijwillige donatie helpt u ons met het in stand houden en verder uitbreiden van de bibliotheek. Klik hier als u een bijdrage wilt overmaken.