Het verdwenen Ghetto

ontijdig af) een nieuwe Irmandade (= gebroederschap), ten einde in deze toestand verbetering te brengen. Onder de naam van Ets Haim. Nog wordt op Sjawoeoth jaarlijks het verjaringsfeest herdacht .

Ook na de vereniging der Gemeenten (1639) bleven deze instituten bestaan. Haar onderwijs-systeem droeg de bewondering weg van geheel de Joodse wereld uit die dagen. Overbekend is de karakteristiek, die Sabbattai Bass daaraan in 1680 wijdde.

Van haar talloze leerlingen werd de uitgebande Spinoza het beroemdst. Nog bewaart ons archief de leerlingenlijst, met zijn doorgeschrapte naam.

De bibliotheek, die zich gaandeweg formeerde, werd dienstig gemaakt aan een diepgaande bestudering der Joodse litteratuur. Meer speciaal aan die van Maimonides, waarvoor men kostbare handschriften en oude drukken aanschafte, die ook thans nog het sieraad der wereldberoemde verzameling uitmaken.

In de 18e eeuw kwam men zelfs tot het uitgeven ener Hala-chische periodiek: Responsen van Ets Haim. Die in de verzamelingen der Joodse wereld uitermate zeldzaam is geworden, door de zeer beperkte oplaag. Eerst in 15, daarna zelfs in 12 exemplaren.

Op het eind der 19e eeuw werd de oorspronkelijke boekerij weergaloos verrijkt door de schenking van David Montezinos. Deze eenvoudige, hoogst kundige bibliograaf had met zeer bescheiden middelen — mede dank zij de steun van een broeder — een prachtige verzameling opgebouwd. Door contact met Gabriel

Kijkje in de bibliotheek van Ets Haim