Rechtskundige significa, proefschrift

14

vergelijkende X)ç vraag wordt dikwijls gesteld : ״welke beteekenis beeidspr'aak¹¹⁰⁶ heeft dit woord”. Dit is een spraakbeeld. Het is waar : ״i1> aard en wezen is onze taal beeldsprakig” ¹). Wij kunnen de spraakbeelden niet vermijden. Maar wij kunnen het gevaar verminderen, dat ontstaat door dè verwarring van vergelijkende'en verklarende spraak-beelden. Dit spraakbeeld is vergelijkend en gevaarlijk. Een woord is niet een levend wezen, dat beteekenissen heeft, gelijk de mensch eigendommen heeft. Hetzelfde onjuiste denkbeeld vindt men in de uitdrukking. ״Wat is de beteekenis van dit woord”. Men moet den nood-lottigen invloed van onjuiste spraakbeelden niet onder-schatten. De rechtswetenschap ²) en de taalwetenschap ³) beide hebben veel geleden doordat men vergelijkende spraakbeelden de Waarde gaf van verklarende. Een woord is zijne beteekenissen met iets onkenbaars, dat de beteekenissen samenbindt tot een woord. Men moest vragen: ״welke beteekenissen is dit woord? woorden voi- Bovendien: een wpord heeft niet beteekenis op zich zelven, doch in eenen volzin. De verhouding tusschen Woord en Zin kan uitteraard niet uitvoerig worden besproken. ⁴)

ieder woord Men spreekt van de beteekenis of van de beteekè-

heeft tallooze .    1    111•    1 ‘-ד

beteekenissen. nissen van een woord. Kenter : ieder maal als een woord gebruikt wordt, heeft het eene andere beteeke-nis. Voor spreker en toehoorder heeft hetzelfde woord evenmin gelijke beteekenis. Vandaar, dat iedere taal

¹

Albert Verweij in ״De Beweging״ van Januari 1910 bldz. 99.

²

Prof. Molengraaff in eene boekbeoordeeling in ״Het Rechts-geleerd Magazijn״ van 1911 bldz. 362.

³

Bréal bldz.. 3.

⁴

Wundt II. Hoofdstuk VII ״Die Satzfügung״.