In Russische gevangenissen

Zij zijn gevangen gezet door de civiele autoriteiten: gouverneur of minister, zonder enige rechterlijke autoriteit en zonder mededeling van gronden. Gevonnist worden zij niet. Verdedigen kunnen zij zich niet. Zij kunnen onbepaalde tijd worden gevangengehouden, en eveneens administratief worden verbannen naar Siberië. Het Notice (blz. 18) geeft als hun aantal op 10% van alle gevangenen, dat is ongeveer 20 000. Hun positie is absoluut ongeregeld. Hun aantal wordt in onrustige tijden groter en is in deze tijd zeer groot, veel groter dan de Russische regering wenst op te geven en waarschijnlijk niet veel lager dan de cijfers van Kropotkin in La terreur en Russie. Het heet, dat administratieve gevangenzetting alleen mogelijk is in staat van beleg, maar niets van dit alles is geregeld bij de wet. Hier gelden allerlei senaatsbesluiten, die niemand van te voren kent. Trouwens: er zijn drie graden van de staat van beleg en de grote steden verkeren sinds 1905 en 1906 doorlopend in één van die stadia: Sint Petersburg in de tweede. De stadsbewoners zijn daaraan gewend. Talrijke Russen, zowel in als buiten de gevangenissen hebben mij verzekerd, dat de gouverneurs grote sommen trekken uit bedreigingen met administratieve gevangenzetting of verbanning. De administratieven zijn welhaast zonder uitzondering politieken. Zij bevinden zich meestal in cellen. Het is moeilijk verlof te krijgen met een administratieve gevangene alleen te spreken. In de Centrale gevangenis te Moskou ontmoette ik een gymnasiast, George Dmitrenko, als administratief gevangene. Hij scheen mij niet toe een van de meest felle onder de jongere revolutionairen te zijn. De gevangenisambtenaren brachten mij uit eigen beweging in de cel. George sprak Frans. Hij klaagde niet. Hij wist niet, waarvoor hij gevangene was. Er was iets in de blik van zijn blauwe ogen, dat erger was dan iedere klacht. Daarom stond ik er sterk op hem de volgende dag nogmaals te zien, ofschoon hij geen belangrijke mededeling zou doen. Die volgende dag, een zondag, sprak ik met de knaap nogmaals in het bureau van de commandant, in het bijzijn van de adjunct-inspecteur der gevangenissen in het gouvernement van Moskou, de tolk, en een gewapende bewaarder. Want geen gevangene wordt ooit met

61