In Russische gevangenissen

De algemene geest van de opvoeding in deze kolonie is die van liefde en vertrouwen. Ik ben lang genoeg onderwijzer en leraar geweest om schijnbare orde te kunnen onderscheiden van waardevolle krachtige orde. Een inspecteur van de gevangenissen kan hard of onverschillig zijn en met een vreemde door de gevangenis komend voor eenmaal vriendelijk wezen, zonder dat men dit aan volwassene gevangenen merkt. Kinderen zijn anders. Laat iemand gewoonlijk hard of onverschillig voor hen wezen, die voor eenmaal hen vriendelijk toespreekt of liefkoost, dan kijken zij verbaasd of maken een beweging van wrevel en onwil. Welnu: wij hebben uren lang met de directeur gewandeld, en ik heb al de jongens goed gezien, en niets anders gevonden dan zuivere, eerlijke trouw. Een ding: de kolonie heeft een grote hond. Hij liep ons na in alle werkplaatsen. Er was niet één knaap die hij ontweek en vreesde. Ik houd zeer veel van de Russische kinderen. De Russen klagen over hun straatjongens, zoals de Hollanders het over de hunne doen. Maar de Russische kinderen in de koloniën en prioeten, die toch allen veroordeelde kinderen zijn, gedroegen zich veel beschaafder dan ik uit eigen ervaring weet dat Hollandse schoolkinderen onder dergelijke omstandigheden doen. Ik heb als onderwijzer aan een Amsterdamse volksschool wel eens bezoek in mijn klas gehad van Franssprekende dames. De klas was niet te beheersen. Daarentegen in de Petersburgse kolonie spraken dr. Van der Kop en ik Hollands, de heer De Becklichov en ik Duits, de heer Diomidov en ik Frans. De jongens hoorden het rustig en verstandig aan. Niet anders de volgende dag te St. Petersburg zelf, waar ik met de vrederechter Okounev een prioet voor jongens en een prioet voor meisjes bezocht. Ik houd zeer veel van de Russische kinderen. Zij hebben iets, dat heel lief is.

Twee gevoelens wil de heer De Becklichov bij zijn jongens sterk maken. Het gevoel van eigenwaarde, vertrouwen op eigen macht en inzicht. Maar niet minder het sociaal gevoel: eerbied voor de rechten van anderen. Daarom ook is hij een tegenstander van een drillende militaire opvoeding en van streng gesloten kolonie-huizen. Wie niet vrij is, wordt niet krachtig.

44