In Russische gevangenissen

I n 1913 verscheen bij de wereldbibliotheek In Russische gevangenissen van Jacob Israël de Haan, op dat ogenblik reeds bekend als dichter en als schrijver van de veel opzien barende roman Pijpelijntjes. De Haan was ook jurist en had grote belangstelling voor de toepassing van het strafrecht. Daarom reisde hij in 1912 en 1913 naar Rusland om er de strafrechtpleging en het gevangeniswezen te bestuderen. Hij werd daar getroffen door het gebrek aan recht en de slechte mensonterende toestanden vooral met betrekking tot de politieke gevangenen. De zaak ging hem des te meer ter harte door de grote genegenheid die hij opvatte voor de jonge revolutionair Georges Dmitrenko, die in Moskou gevangen zat. Terug in Nederland startte De Haan een actie om door internationale druk verbetering in het lot van de Russische politieke gevangenen te brengen; een actie die mede door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog op niets uitliep. In In Russische gevangenissen, dat nu voor de eerste maal wordt herdrukt, aangevuld met een woord vooraf' van Wim J. Simons, doet De Haan verslag van zijn ervaringen in Rusland en zijn contact met Georges Dmitrenko.