Geschiedenis der Portugeesche Joden te Amsterdam 1593-1925

56

overleden). Tusschen 1612 en 1615 vestigde de familie da Costa zich in Amsterdam.

De geestdriftige Uriel had zich van het Jodendom een ideale voorstelling gevormd, welke hij dacht ook in Amsterdam aan te treffen: hij dacht daar te vinden zuiver Bijbelsche toestanden, door de Wet van Mozes gevormd. De na-bijbel-sche wetten waren hem, daar hij de Hebreeuwsche taal niet machtig was, onbekend. Het Jodendom, dat hij te Amsterdam aantrof, had zich ontwikkeld uit een 2000-jarige traditie. Hij dacht zijn zieleheil te vinden in nauwkeurige waarneming der Wet, doch vond spoedig dat het godsdienstig leven der Amsterdamsche Gemeente en de vaststaande wetten niet met de Mozaïsche voorschriften overeenkwamen. Zoo kwam hij tot een kritiek der traditie en zette hij zich over verschillende godsdienstige gebruiken heen.

Ondertusschen had het handelshuis-da Costa een nederzetting gevestigd in Hamburg, waarheen Uriel zich kort na zijn aankomst in Amsterdam ook begaf. Van hier uit zond hij in 1616 een reeks van stellingen, tegenwerpingen tegen de overlevering, naar Venetië, waarbij hij het ernstige streven had, klaarheid over deze vragen te verkrijgen. In zijn privé leven hield hij zich toen nog streng aan de Wet, hield de feestdagen naar eigen berekening en bereidde zijn spijzen naar eigen verklaring der rituëele voorschriften.

In 1618 werd hij in Venetië plechtig in den ban gedaan, en werd daarvan ook naar Hamburg bericht gezonden. Omstreeks dien tijd keerde hij naar Amsterdam terug, waar een tweede wending in zijn gedachten-ontwikkeling optrad. Was vroeger voor hem de beslissende vraag: Wat moet ik doen om de eeuwige zaligheid deelachtig te worden, nu kwam hij tot de overtuiging, dat er geen eeuwige zaligheid bestond, dat in den Bijbel over onsterfelijkheid der ziel niet gesproken wordt. Het lekte uit, dat hij over. dit vraagstuk een boek wilde schrijven en de arts Samuel da Silva, hem willende voorkomen, ondernam het, Uriel te weerleggen. In 1623 verscheen da Silva’s boek „over de onsterfelijkheid dèr ziel” („Tratado da immortalidade da alma”). Hierdoor was da Costa voor ieder als ketter en afvallige gebrandmerkt: hij werd in den