Geschiedenis der Portugeesche Joden te Amsterdam 1593-1925

12

werd opgemerkt. In het kort: geen der menschonteerende voorschriften, welke de Joden in bijna alle landen tot het einde der 18e eeuw drukten, bestond in Holland.

Het verbod der Regeering, zich met de overige bevolking te vereenigen, had voor de Joden voorzeker gewichtige voor-deelen: hierdoor werd hun eigenaardigheid beter bewaard; geheel afgescheiden, sloten zij zich nauwer aan elkander, zoodat zij, hoewel spoedig in verschillende gemeenten verdeeld, met vereende krachten den strijd aanbonden tegen elke aanranding hunner verkregen rechten. Van groot belang was ook, dat de „Remonstrantie” een weelderige levenswijze voorkwam, waardoor geen toestanden konden ontstaan, gelijk die in Spanje en Portugal door de luxe waren geschapen.

Bij nadere kennismaking verdwenen de vooroordeelen tegen de Portugeesche Joden meer en meer; hij menig Christen geleerde èn kunstenaar gold het als een groote eer, met hen te verkeeren, zoodat zij met een zekere voorliefde werden behandeld. Spoedig telden zij 400 families, die in het bezit waren van 300 huizen.

Het voorbeeld van Amsterdam werd door verschillénde andere steden en buitenlandsche vorsten gevolgd: uit nijd jegens den bloeienden handel van Hamburg wenschte ook Christiaan IV; koning van Denemarken, de vestiging van Portugeesche Joden in zijn landen aan te moedigen, om daardoor den handel tot ontwikkeling te brengen. Te dien einde wendde hij zich in 1622 per brief o.a. tot Parnassim te Amsterdam waarin hij de Portugeesche kooplieden uit-noodigde, zich in Glückstadt te vestigen, onder het genot van alle mogelijke vrijheden.

De Hertog van Savoye begunstigde de vestiging van Portugeesche Joden in Nice, terwijl de Hertog van Modena zich veel moeite gaf, hen in Reggio te krijgen.

De meeste Marranos vestigden zich echter, vooral na de uitwijzing uit Nantes (1615), in Amsterdam. Van hier uit trachtte een aantal Amsterdamsche Portugeezen, waaronder Belchior en Francisco Mendes (alias Abraham en Isaac Franco) en Michiel de Crasto (alias Michael Nehemie) zich in Haarlem te vestigen. In het begin van 1605 richtten zij