Geschiedenis der Portugeesche Joden te Amsterdam 1593-1925

XIV

is ook dit land in den val van Spanje meegesleept.

De vervolgingen, die de Marranos hadden te ondergaan, brachten velen hunner ertoe, hun vermogen in handen te geven van geloofsgenooten in Turkije, Italië en de Zuidelijke Nederlanden, om hunne kapitalen in handelsondernemingen te steken. Voor het oog van de wereld waren zij dus schijnbaar niet vermogend, waardoor zij minder gevaar liepen, door de Inquisitie te worden lastig gevallen: want wat had zij, bij veroordeeling, aan de confiscatie van goederen, die niets of weinig opleverden?

Van de Marranos, die uit Spanje gevlucht waren, begaven zich reeds in het begin der 16e eeuw velen naar de Zuidelijke Nederlanden, vooral naar Antwerpen, waar menig koopman en bankier uit Lissabon een filiaal had opgericht. Dit deed den bloei van Antwerpen gestadig toenemen, zoodat zelfs Karei V in 1536 den Marranos verlof gaf, zich in de Nederlanden te vestigen.

Ook naar Amsterdam was het enkelen Spaanschen Marranos gelukt te ontkomen. Doch in 1532 vaardigde het Hof van Holland een „plakkaat” uit, waarbij het verbood, Nieuw-Christenen óp te nemen, of met hen in eenige handelsrelatie te treden, welk plakkaat zij in 1549 hernieuwden. Daar dit weinig hielp, en zich integendeel voortdurend meer Marranos in de N'derlanden neerlieten, waardoor Spanje van zijn handel drei₀^e beroofd te worden, vaardigde Karei V eenige gestrenge „Plakkaten” niet alleen tegen hen, maar ook tegen ongedoopte Joden uit.

Zoo onderteekende hij in Gent den 17en van Hooimaand 1549 een „Plakkaat, inhoudende het wederroepen van de privilegiën voortijds geoctroyeerd den Nieuw-Christenen, en dat zij moeten vertrekken ... op peijne van confiscatie van lijf en goed”, gericht tot den President en Raad in Vlaanderen; welk plakkaat het volgend jaar nog verscherpt werd. Alle Nieuw-Christenen, die gedurende de laatste zes jaar de Nederlanden hadden betreden, moesten het land binnen een maand verlaten. Ofschoon de magistraat van Antwerpen voor de Marranos tusschenbeide kwam, en er op wees dat hun stad door den uittocht der Portugeezen, die de beurs beheerschten