Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

tiereis naar toe, mede om alle details van de verhuizing te regelen. Zij bezochten onder meer Semarang, hun toekomstige nieuwe woonplaats, en Buitenzorg. Enige tijd later verhuisde het echtpaar naar Semarang, waar Philip werd aangesteld als plaatsvervangend hoofdredacteur van De Locomotief. Hij publiceerde artikelen over Oost-Azië en over de Indische politieke vraagstukken. Daarnaast volgde hij de Russische Revolutie in 1917 met buitengewone belangstelling.

Begin 1918 raakte Esther in verwachting. Op 29 november van dat jaar werd dochter Rita geboren.

Twee voorvallen overschaduwden eind 1918 het geluk omtrent Rita’s geboorte. Zo vond er een gebeurtenis plaats, waarvan Esther altijd heeft volgehouden dat deze het karakter van haar man voorgoed nadelig beïnvloedde. Tijdens één van hun trips door de bergen van Java dronk Mechanicus waarschijnlijk geïnfecteerde, rauwe melk. In de maanden daarna kreeg hij zware tyfus. Hij was een tijdlang erg ziek en zijn herstel vorderde slechts langzaam. Toen hij weer enigszins op de been was, bemerkte Esther dat haar man was veranderd. Hij was rusteloos geworden, raakte snel geïrriteerd en leed aan zware depressies.

Veertien dagen na de geboorte van hun eerste kind kwam uit Amsterdam de boodschap dat Philips broer Meijer op 19-jarige leeftijd was overleden. Hij zou, volgens de verhalen, het slachtoffer zijn geworden van de Spaanse griep, die ons land aan het eind van de Eerste Wereldoorlog teisterde. Meijer was, na Samuel en Louis, het derde kind uit het gezin dat op jeugdige leeftijd stierf.

Mechanicus besloot in de eerste helft van 1919 zijn journalistieke carrière niet langer in Indië voort te zetten. Hij wilde terug naar Amsterdam, doch diende contractueel nog tot het eind van dat jaar in Semarang te blijven. Esther nam op haar beurt de beslissing dit moment niet af te wachten. Op 19 augustus 1919 scheepte zij zich te Batavia op de Prins der Nederlanden in, samen met de kleine Rita. Zes weken later arriveerden ze in de haven van IJmuiden.

Onduidelijk is waarom het jonge gezin besloot apart naar Holland te reizen. Rita Schaap-Mechanicus vertelde: ‘Officieel heette het dat mijn moeder en ik eerder naar huis gingen omdat dat beter was voor mijn gezondheid. Bovendien moest de terugkomst van mijn vader worden voorbereid. Er dienden tal van zaken te worden geregeld. We moesten bijvoorbeeld woonruimte hebben. Ik weet niet of de verslechterde verstandhouding tussen mijn vader en moeder de hoofdoorzaak was. Het zou kunnen.’

33