Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

29 Leven in het Sternlager

Na de registratie en het uitzoeken van de kletsnatte bagage, die in grote hopen buiten voor de barakken was neergegooid, werd meegedeeld dat het gehele gezelschap de volgende dag, 17 maart, in quarantaine moest. In Westerbork heerste kinderverlamming en volgens Julie Bial-Spitz waren er in de groep uit Westerbork twee kinderen met deze ziekte meegekomen. ‘Omdat wij niet konden worden gemengd met de rest van het Sternlager, het besmettingsgevaar was te groot, werden we in een apart gedeelte van het kamp gestopt.’

Renata Laqueur en Louis Tas gaven in hun dagboeken nadere bijzonderheden over deze eerste periode van zes weken in Bergen-Belsen. Tas noteerde: ‘Afgezonderd van de rest van het kamp bleven we eerst in quarantaine en hoefden we niet te werken. In afnemende mate werd er wat geflirt en gepraat; de honger begon zich reeds te doen voelen.’ De mannen en vrouwen werden in aparte barakken ondergebracht, die vol stonden met twee-hoog boven elkaar geplaatste houten kribben. De doorgang tussen de rijen bedden was slechts 30 cm, zodat men er alleen zijdelings doorheen kon lopen. Er heerste een geweldig kabaal.

Vierentwintig uur later werd de gehele groep massaal in het badhuis gebaad en ontsmet. Er volgde een lange periode van nietsdoen. Julie Bial-Spitz vertelde dat men zo nu en dan met elkaar in het voorjaarszonnetje kon liggen: ‘Ongehoord, voor een concentratiekamp.’

Over Mechanicus is uit deze maanden héél weinig bekend, niets anders dan dat ook hij in de mannenbarak heeft vertoefd. Julie Bial-Spitz ontmoette hem tijdens de quarantaineweken. ‘Het was moeilijk om de tijd te doden; er ontstond enige verveling. Om onze gedachten te verzetten, maar zeker ook om de mensen op te beuren en moed in te praten, besloten enkele leden van ons groepje een soort cabaretmiddag te organiseren, onder leiding van Eli Dasberg. Aan dat cabaret heb ik meegewerkt, evenals Mechanicus.’

De voorstelling werd een succes. ‘Het was een leuke middag,’ herinnerde Julie Bial-Spitz zich. ‘Van het weinige dat we bij ons hadden, hebben we iets te eten en te drinken gemaakt. Mechanicus las of droeg wat voor, een gedicht of een stuk proza, dat weet ik niet meer. Ikzelf had ook een nummer, maar ik ben vergeten wat het was. Na afloop

218