De Arbeidsovereenkomsten in de Diamantindustrie

7

diamant te wrijven. Daartoe legt de slijper looden doppen, waarin enkele vlakken van den steen open blijven, op eene met een laag diamantpoeder — „boort” — en fijne olie besmeerde , door stoomkracht in duizelingwekkende vaart rondgeslingerde schijf, die in eene tafel en een bovenstel, „molen”, rust.

De schijven van hard, doch poreus ijzer worden daartoe door den schijvenschuurder gladgemaakt voor zoover er krassen in waren, en voorts dwarse, ondiepe inkervingen daarin gebracht die aan de schijf het aanzien geven van het bovenvlak van eenen hoogen hoed. Bij gebreke van dien, zou alras de middenpuntvliedende kracht den poeder doen verstuiven.

Dit is ook de reden dat de diamant wordt vastgezet, niet als bij snijders en klovers met cement, doch in looden koppen , die in op pootjes rustende tangen worden geklemd. Waar noodig wordt de tang bovendien met stukken lood bezwaard.

Het zetten en verplaatsen van den steen in den looden dop geschiedt door den „versteller”. De slijper heeft telkens te zien of goed versteld is, de doppen op de schijf te plaatsen en telkens na te gaan of het gewenschte vlak is afgeslepen. Daartoe is noodig een goed gezicht en veel ervaring.

Maar ook onder de slijpers zelf bestaat nog eene arbeidsverdeling. Eerst immers worden op den ruwen steen tien of achttien vlakken geslepen („in kruis” of „in achtkant” geslepen). Daarna wordt soms de steen weer naar den snijder gebracht om den middenrand, den „rondist”, zuiver rond te maken, den diamant te „rondisten”, waarop de slijper den steen „lapt”, de genoemde tien of achttien vlakken op de juiste grootte brengt.

Vervolgens worden op die groote vlakken zes en dertig driehoekige facetten geslepen, (brillandeeren”) en de steen is gereed ‘).

‘) Zie Henri Polak: op cit. p. 24 sq.