Vught, dertien maanden in het concentratiekamp

vrijheid. Ja, hier moest je kunnen gaan zwemmen of zeilen. Een spierwitte meeuw strijkt in scheer vlucht op het water neer. Even een snelle beweging van zijn ranke kop en ruts... met een spartelend vischje in zijn snavel, stijgt hij weer op. De gevangenen kijken hem verlangend na. Eén zijn ze in gedachten. Zo moest je kunnen vliegen, opstijgen, de lucht in. Niet gebonden aan plaats of menselijke wetten. Geen zorg of angst voor de toekomst. Geheel vrij in de oneindige ruimte. Terwijl Louw de vogel nakijkt, gaat er een gemompel door de rijen. De mannen, die voorop lopen, geven een bericht door: „Opletten, er staan in de verte een paar vrouwen.” Nu is de vogel vergeten. Ieder is in spanning. Zou mijn vrouw er ook bij staan? De naast Louw lopende man trekt hem zenuwachtig aan zijn jasje. „Waar staan ze ? Hoe zien ze er uit ? Ik heb mijn bril niet bij me, zie je.” Louw geeft een kort verslag. „We zijn er nog een klein eindje van af. Zo te zien is de één ’n dikke, oudere vrouw in het zwart gekleed, met een rode gelaatskleur. De andere is jonger, ongeveer dertig jaar. Ze draagt een lichte regenjas en een blauwe hoofddoek. De derde is een meisje van 16, 17 jaar met blond haar en een bril op.” Nu de Haftlingen de vrouwen op korte afstand genaderd zijn, kijken deze met hun betraande ogen strak voor zich uit. Schuw nemen de gevangenen de vrouwen op. Een soldaat met een hond aan een riem spoedt zich met grote passen naar de vrouwen toe. „Doorlopen, vooruit, niks te

92