Vught, dertien maanden in het concentratiekamp

Wat hebben wij aan dat geleuter over handel of geen handel ? Ze moeten ♦..” Het medelijdend hoofdschudden van Dolf ontneemt Peter de moed om door te gaan. Er komt een achterdochtige blik in zijn ogen. Zou hij soms te veel gezegd hebben ? Hij moet oppassen, er zijn ook verkeerden. Dolfs woorden stellen hem in dit opzicht echter gerust. „Wind je niet zo op, kerel. Wat jij of ik wil, doet aan het sneller beëindigen van de oorlog niets toe, zo lang de meerderheid van het mensdom zijn kracht in geweld blijft zoeken en Gods Woord voor ver-nietigingsdoeleinden misbruikt wordt, zullen we genadeloos zijn overgeleverd aan de slechtste elementen onzer samenleving.” Ach, Peter heeft het door. Een „rooie”. Meteen maar laten merken, dat hij met dat gestook niets te maken wil hebben. Goed afblaffen, daar hebben ze niet van terug. Na even diep adem gehaald te hebben zegt hij krachtig: „Wat wil je me nou vertellen? Wou je soms liever, dat de moffen hier de baas waren ? Heb je dan soms meer vrijheid of moeten de communisten het hier voor het zeggen krijgen ? Heb je nog niet genoeg geleerd van wat er in Rusland gebeurd is ? Kerken verbrand en intellectuelen gefusilleerd. Als je daarvoor bent, zeg het dan meteen rechtuit, maar zaai niet in het geniep de onrust, in de hoop na de oorlog je slag te slaan, want dan ben je bij mij aan het verkeerde adres.” Nu Peter opgewonden zwijgt en een flink protest terugverwacht, wordt hij echter teleurgesteld. „Vriend,” antwoordt Dolf rustig, „ik heb zo’n idee, dat jouw agressieve houding op een misverstand berust. Het kan niet in je bedoeling liggen ieder, die het niet direct met je eens is, te veroordelen. Beslist heb je nog geen idee van wat er eigenlijk in de wereld te koop is. Ik waardeer het echter dat je opkomt voor hetgeen wat jij als goed beschouwt. Maar wees gerust, ik zou ook niet willen, dat de kerken in brand gestoken werden, doch als we daarover praten, laten we Rusland er dan buiten laten, want hoe kunnen wij weten, wat daar wèl of niet gebeurd is. Wanneer de mensen, die vroeger de communisten voor beestmensen uitscholden, nu met hen dwepen, past het ons immers niet meer om aan hun vroegere woorden enige waarde te hechten ? Neen, laten we liever voorzichtig zijn met ons vooroordeel. Neem nou bijvoorbeeld de

Vught 6

89