Vught, dertien maanden in het concentratiekamp

„Kijk eens naar vroeger tijden.”

eens naar vroeger tijden. Wat een geweldige componisten had men toen niet, Mozart, Wagner enz. enz. In deze tijd is niemand meer met deze mensen te vergelijken. Ook op het gebied van techniek weet men niets beters meer te verzinnen dan moordinstrumenten.”

Terwijl zijn maat sprak, is Henk ook opgestaan. Nu antwoordt hij met vuur in zijn stem: „Op het gebied van techniek zijn wel belangrijke vorderingen gemaakt, maar je hebt gelijk de wereld wordt er niet beter op. Waar men ook kijkt, ziet men zenuwachtige, gejaagde mensen. De hamer van vader tijd bonkt in hun hoofden, voor rust en bezinning is geen tijd, we moeten voort, voort, altijd maar sneller. Wie vandaag een nieuwe machine koopt is morgen weer uit de tijd. De concurrent heeft alweer een snellere. Even rustig nadenken het leven be- en doorleven, geen denken aan, voort, voort, het rad van de tijd grijpt ieder mens. Ook de componisten en uitvoerende musici. Wat Beethoven, wat Wagner! Geen tijd voor! Jazz, swing, het muzikaal genot is maar even. Muziek is ontspanning voor korte tijd. Amusementsschlagers aan de lopende band.

Waarom de gejaagde, vermoeide geest naar vervlogen tijden terug te voeren ? Tijden van rust en inspiratie voor den enkeling. Tijden van stuwing naar het groots gebeuren door componisten doorleefd en vastgelegd. Onze geest is anders, zij vernietigt juist iedere noodzakelijke voorwaarde tot de vorming

86