Vught, dertien maanden in het concentratiekamp

Geen rompslomp van meubelen, die enkel maar voor sieraad dienen. Maar alles even handig en makkelijk te verzorgen. Door grote openslaande ramen stroomt een zee van licht en lucht naar binnen. Een arbeidersvrouw, die hij goed kent, zit bij het raam te lezen. Hij spreekt haar aan.

„Gaat U vandaag niet uit werken, vrouw van der Berg ?”

„Neen,” antwoordt ze rustig, „ik heb al gewerkt. Het is nu middag en dan ben ik vrij. Iedere vrouw, die geen kind beneden het jaar te verzorgen heeft, is verplicht vier uur per dag te werken. In het vak, dat ze uit vrije wil mag uitkiezen. De rest van de dag is zij geheel vrij.”

„Goed,” zegt Louw, „maar U moet toch koken? Daar bent U toch een belangrijk deel van de dag mee kwijt ?”

„Neen, voor middageten zorgt een van de hypermoderne etenskeukens. Alleen extra hapjes maak ik op het bij ons huis behorend electrisch fornuis klaar,”

„Maar hoe zit dat dan met die Mevrouws, waar U vroeger bij uit werken ging ? Moeten die nu alles zelf doen ?”

„Hoe komt U daarbij, in onze nieuwe maatschappij zijn alle vrouwen, onverschillig hun rang en stand, in verschillende vakken tewerkgesteld. De één werd gemeenschaps-naaister, de ander kokkin, weer een ander werd verpleegster enz. enz. Iedere huishouding is vereenvoudigd. Is er iets aan onze kleding stuk, dan geef in het even bij de gemeenschaps-naaierij af en ga het de volgende dag halen. Klaar is Kees. Zo gaat het met alles. Doordat iedere arbeidersvrouw regelrecht voor het gemeenschapsbelang ging werken, konden de mevrouws hun overtollige meubelen en levenseisen niet langer handhaven. Zij richten hun huis ook zo practisch mogelijk in en leven nu als iedere arbeidersvrouw. Waarom ook niet? Nu ze aan dit veel waardevoller leven gewend zijn, willen ze niet meer anders.”

„Verdient U niet minder dan vroeger?”

„Neen, toen er een nieuwe maatschappij gevormd werd, begrepen de verantwoordelijke staatslieden, dat men een betere maatschappij niet kan opbouwen door weer met onrecht te beginnen. Er moesten geen kapitalisten meer zijn. Maar dan ook geen arbeiders, die de plaatsen van de kapitalisten in